Strona:Świat R. I Nr 5 page 16 1.png

Ta strona została przepisana.

ny i wydawany kosztem Rządu pod redakcyą Adama Tomasza Chłędowskiego, galicyanina (1790—1855), założyciela pierwszego pisma czasowego lwowskiego, które w latach 1816—1819 jednoczyło wybitniejsze siły literackie. Przybywszy w roku 1819 do Warszawy, został Chłędowski mianowanym po wyjeździe w r. 1821 do Wilna, bibliotekarzem biblioteki głównej i lektorem bibliografii w uniwersytecie, przyczem redagował Gazetę literacką, aż do chwili, gdy Rząd królestwa, założywszy w roku 1824 gazetę rządową pod tytułem Monitor warszawski, trzy razy tygodniowo ukazującą się, redakcyę jej powierzył Chłędowskiemu.
Nadzór nad kierunkiem Monitora warszawskiego miał znany reakcyonista, Dyrektor komisyi wyznań i oświecenia publicznego za królewstwa kongresowego, Kalasanty Szaniawski. W jakim duchu prowadzony był Monitor, o tem świadczy następujący list Szaniawskiego do Senatora Nowosilcowa z dnia 30 Marca 1824, odnaleziony w papierach sekretnych owego dostojnika (№502 papierów po Nowosilcowie w Arch. kanc. Gen. gub. warsz).

„Odważam się przesłać JW. Panu Dobrodziejowi — pisał Kalasanty Szaniawski w języku polskim do Nowosilcowa — dotychczasowy zbiór Monitora warszawskiego, składający się dotąd z 25 numerów. Niechciałem się produkować prędzej przed Panem z tą robotą, bo byłem w obawie, czy to pismo, z powodu jakowych bądź przeszkód nie ustanie; lecz teraz pewniejszy nieco jestem dalszej jego kontynuacyi.

„Chociaż ono jest jeszcze początkowem, jednak obejmuje już wiele użytecznych artykułów w rozmaitych rodzajach. „Wiem, co potrzeba częściej wbijać w umysły i to wszystko staramy się umieszczać. Liberały i ich przyjaciele zaczynają szemrać naprzeciw Monitorowi, lecz to nas właśnie utwierdza w opinii, że taka praca może stać się użyteczną.

„Poddajemy ją pod wysokie zdanie Pańskie, z prośbą, ażeby ta Gazeta mogła rozszerzyć się pomiędzy czytelnikami Litwy i innych tamecznych prowincyi. Spodziewam się, że z postępem czasu pismo nasze będzie coraz lepszem, bo i Redaktorowie przejmą się coraz mocniej prawym duchem i tendencyą jego, a razem i pewniejszej nabędą wprawy do czystości redakcyi".

W roku 1829 zmieniono tytuł Monitora na Powszechny Dziennik krjaowy, z orłem dwugłowym w pośrdoku nagłówka.
Nazajutrz po nocy listopodowej, dnia 1-go Grudnia ukazał się ów dziennik bez orła dwugłowego, ze zmienionym układem wyrazów tytułu: Dziennik powszechny krajowy, lecz już z numerem 247 roku 1831 tytuł ów zmienił