Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/028

 W stosowaniu tych nazwań objawia się doświadczenie życiowe, oparte na dawnem a trafnem spostrzeganiu.
 Popęd płciowy jest wszechobjawem w przyrodzie, na nim polega istnienie i postęp świata istot; dlatego też przyroda połączyła z najwyższemi rozkoszami warunki, wśród jakich występuje u stworzeń i doznaje zaspokojenia popęd płciowy. Człowiek również podlega temu ogólnemu prawu wszechbytu.
 Atoli pomiędzy życiem płciowem zwierząt a ludzi jest przecież ogromna różnica. Człowiek tak samo jak zwierzę w zaspakajaniu popędów płciowych doznaje najwyższej rozkoszy. Ale zwierzę poddaje się działaniom tego popędu poczuciowo (instynktowo) i spełnia wymogi przyrody w tym względzie bez głębszej świadomości, bez szerszego poglądu na prawo przyrody, jakie niem kieruje, bez zastanawiania się nad zagadką bytu, wypełniając swoje zadania niejako automatycznie. Tymczasem człowiek, obdarzony przez Stwórcę iskrą rozsądku, spełnia czynności płciowe nie ślepo, lecz z poczuciem świadomości, iż działa w myśl prawa, przejawiającego się wszędzie w przyrodzie i dającego podstawę całemu stworzeniu!
 Ta świadomość daje zarazem człowiekowi wyższe jeszcze od zwierząt poczucie rozkoszy, bo prócz rozkoszy czysto zmysłowej, zwierzęcej, rozkosze umysłowe, duchowe.
 Nawet i człowiek jak najmniej zastanawiający się nad zagadką wszechbytu kosztuje przecież tych rozkoszy umysłowych i doznaje ich w ciągłem obcowaniu z istotą wybraną, w obcowaniu duchowem obok cielesnego. W tem połączeniu się dusz, w tej duchowej łączności dwóch istot ludzkich spół-