Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/047

3 cm, a grubości około 2 cm. W stanie brzemiennym zaś rozciąga się coraz bardziej, tak iż pod koniec ciąży przechodzi nieraz 35 cm długości. W ten sposób może pomieścić w sobie jeden lub nawet kilka płodów dojrzałych, razem z ich dodatkami, jak wodą okołopłodową i t. zw. łożyskiem. W takim stanie, jak wiadomo, usuwa ona inne organy jamy brzusznej i rozciąga zewnętrze ściany brzucha. Część górną, zgrubiałą, nazywamy dnem, środkową, węższą — ciałem, a dolną — szyjką maciczną, która końcem swym, t. zw. częścią pochwową macicy, sterczy już w sklepieniu pochwowem. Otwór, znajdujący się na końcu części pochwowej, t. zw. zewnętrzne usta maciczne prowadzą do wnętrza macicy i to najpierw do przewodu szyjkowego a ztąd przez wewnętrzne — do jamy macicy. Jama ta jest wyłożona gładką błoną śluzową, bardzo ważną zwłaszcza dla tego, że tutaj zachodzą co miesiąc owe zmiany, objawiające się mniejszem lub większem wydzielaniem krwii, t. zw. miesiączkowanie (menstruatio). Podczas ciąży zaś błona śluzowa na pewnej przestrzeni grubieje, przez co tworzy się łożysko, łączące ciało płodu z ciałem matki. Cała macica składa się przeważnie z mięśni, między któremi przebiegają liczne naczynia krwionośne i nerwy. Między macicą a powierzchnemi częściami płodowemi, znajduje się pochwa, przy zapładnianiu służąca do przyjęcia męskiego członka, a przy porodzie jako przewód wyprowadzający na świat dziecko. Zewnętrzne części płciowe czyli srom kobiecy służą także do ochrony części wewnętrznych (np. wargi sromu) jako też do wywołania lubieży (łechtaczka).
 Jak wyżej wspomniano, najważniejszym utworem żeńskiego narządu płciowego są w jajnikach