Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/080

 Życie płciowe zwierząt. Pod względem przejawów zapłodowych państwo zwierzęce przedstawia się w sposób wielce różny od roślinnego. W roślinach przyroda umieściła narządy płciowe w miejscu najwydatniejszem, wyrażając przez to, że owoc jest ostatecznym celem całego istnienia rośliny. W kwieciu, jako w ognisku życia roślinnego są zjednoczone wszystkie powaby co do kształtów, barw, woni.
 Co prawda w najniższych rzędach państwa zwierzęcego, jako to w wymoczkach, koralach, mięczakach i t. p., przyroda zaczyna również od najniższych stopni krzewienia: za pomocą płodności bezpłciowej — przez podzielność, pączkowanie i wytwarzanie nasiennych komórek (jajek); lecz jak tylko się dochodzi do zwierząt dwupłciowych, tu wnet występuje widoczna przeciwność w stosunku do państwa roślinnego. Narządy płciowe, zamiast uwydatnienia zewnętrznego przez szczytne położenie i zdobne odznaki, są przeciwnie ukryte we wnętrznościach, przyczem powierzchowne odznaki płciowe ukazują się na głowie, piersi oraz innych częściach ciała, uwydatnionych kształtami i barwami.
 Ztąd liczni myśliciele wyciągnęli wniosek, jakoby popęd płciowy był czemś podrzędnem, nienależnem, ponieważ przyroda w stanie samoświadomości, przejawiającej się w wyższych zwierzętach i ludziach, wobec tego popędu wykazuje pewne uczucie zawstydzenia. Lecz w gruncie siła podstawna — potęga twórcza przyrody — sięga głębiej, niż poglądy ludzkie, oparte na przesądach. Tak więc wstydliwość istot wyższych zdaje się raczej być wynikiem skromności, otaczającej osobliwym urokiem wszelką znaczniejszą czynność tych istot.
 Oczywiście w rozwoju państwa zwierzęcego