Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/083

czas zapłodnienia, gdyż samczyk dzieli z samiczką troskę o młode. W zjednoczeniu dla wspólnego działania rozwijają się pierwsze dążności towarzyskie, przejawiające się w najwyższym stopniu wśród pszczół i mrówek.
 Wyląg jajek odbywa się jeszcze za pomocą słońca lecz troskliwość o potomstwo już się wzmaga pod względem robienia nieraz misternych gniazd i budynków, dla zastrzeżenia zalągu od zmian powietrznych i nieprzyjaciół (u owadów, pająków itp.).
 W miarę liczbowego obniżania się płodności, postacie krzewienia się podnoszą; w miarę postępu pojętności, związek pomiędzy obiema płciami staje się ściślejszy i trwalszy, jak np. u ptaków. Cechy płciowe uwydatniają się coraz wyraźniej, samiec odróżnia się od samki coraz bardziej wielkością, barwami, ozdobami piórnemi, oraz zdolnościami: do śpiewu — słowik, kanarek itp., do pląsów i prawie do tańca — wróbel i w. i..
 Wspólne obowiązki stają się trudniejsze, dłużej trwałe; do nadania jajku życia, potrzeba bardziej wykształconego cieplika żywotnego w rodzicach, związanych sprawą wylęgania. To wymaga wcześniejszych przysposobień, często wielce sztucznego zwijania gniazda, przypadającego na porę zalot miłosnych, i daje początek świadomym zabiegom około samiczki. Temu puszczaniu się w zapasy zawdzięczamy piękny śpiew i wytworne ruchy ptasich samców, zachwycające i natchniewające ludzi. Ztąd też wynikają natarczywe walki, rozwijające odwagę i zgrabność.
 Blizkie przyleganie ciała do ciała wytwarza osobistą stronę popędu płciowego — niezależną od czynności krzewiącej — pieszczotliwość, która przeciąga się poza okres parzenia się i łączy samca