Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/089

 3. Ześrodkowana w mężczyźnie siła nie tylko służy do krzewienia rodu, lecz posiada zarazem działanie odruchowe. Gdy ta siła przez gruczoły nasienne wraca do układu nerwowego, to młodzieniec nabywa silniejszej postawy, głębszego głosu, zwięzłych mięśni, dumnej odwagi, wytrwania w pracy, jasności umysłu, świeżości humoru (p. rozdz. IV). W stosunku do kobiety budzi się w nim poczucie stanowiska obrońcy, przewodnika, oddanego przyjaciela.
 4. Jeżeli zaś nadmiar siły żywotnej nie powróci do źródła, to wytryska na zewnątrz i chociaż drogą niby ulżającą ciału, lecz istotnie w sposób niewłaściwy. Oczywiście więc wszelkie większe podraźnianie układu nerwowego sprowadza stan chorobliwy, wywołujący popęd płciowy już nie wzniośle życiodajny, lecz poniżająco zabójczy.
 5. Jak dla ogólnego zdrowia trzeba unikać zbytecznych pokarmów i napoi, tak samo można i należy panować nad niewczesnym popędem płciowym, za pomocą wstrzemięźliwości od przesadnych podniet przez niewłaściwą podniecającą żywność i wszelkie wpływy zewnętrzne, rozwijając zarazem siły duchowe. W tym celu należy wygnać z użycia nie tylko alkohol, ale podobnież mocną herbatę i kawę, przesycające jadło mięsne a także zbyt miękką pościel i za ciepłe ubranie. Ponadto: ćwiczenia ciała, kąpiele i t. p. orzeźwiające czynniki utrzymują na wodzy popędy zbyteczne, których przytłumienie zgoła nie szkodzi ciału a owszem tylko podnosi męskość.
 6. Wszelkie marnowanie siły płciowej sprowadza: cieleśnie, — osłabienie, zwichnięcie postawy, zwiotszenie mięśni, niedokrwistość i wszelkiego rodzaju cierpienia; umysłowo, — upadek zdolności