wiająca się u niego razporaz ospałość, niechęć do pracy i rozrywki, brak pamięci itd., zwiększać się będzie, skoro nie zaprzestanie brzydkiego nałogu, że natomiast odzyska wszelką swobodę umysłu, gdy nie będzie myśleć o sprawach lubieżnych i przestanie się oddawać nijactwu. Oczywiście im dalej dziecko postąpiło w nałogu, tem ostrożniej trzeba mówić o złych skutkach w przyszłości, o koniecznem zdenerwowaniu itd.. Gdybyśmy dzieciom, u których pokazują się już objawy długotrwałego nałogu, t. j. zawroty głowy, częste bicie serca, bole głowy, niechęć do jadła, zaburzenia żołądkowe, krwawice (hemoroidy), cierpienia w krzyżu, nerwowe drżenia itd. — gdybyśmy takim dzieciom mówili, że na całe życie nieszczęśliwią się samopłceniem, że stan ich jest dowodem zupełnego osłabienia itd., a równocześnie nie pocieszali ich, że mogą wyleczyć się zupełnie, nieraz skutki pogróżek naszych byłyby przeciwne pożądanym. W każdym osobnym wypadku trzeba liczyć się z osobistemi przypadłościami, przymiotami i właściwościami dziecka, i w miarę tego działać na duszę, na umysł jego. Wzbudzać tu raczej należy ambicję dziecka, podtrzymywać i umacniać jego ku nam zaufanie.
Obok tego trzeba zważać ściśle, ażeby sposób życia dziecka w niczem nie działał podrażniająco na płciwo. Pod tym względem wystarczy wskazać na podane w rozdziale poprzednim przepisy. Nie dać więc stanowczo: piwa, wódek, kawy, herbaty itd. A wogóle nie pozwalać, ażeby dziecko dużo piło; wieczorem niech najlepiej nic nie pije; na noc nie dawać mu nawet soczystych owoców. Pęcherz pełny przeszkadza we śnie, draźni a dorastającą młodzież pobudza do upustów nasienia.
Podobnie działa przepełniona kiszka odchodowa;
Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/128
Ta strona została uwierzytelniona.