Jak parzeniu się zwierząt tak i zespalaniu się obojga płci, wśród ludzi pierwotnych, przewodniczy popęd przyrodny, dążący do krzewienia rodzaju. U człowieka, wykształconego przez oświatę, panowanie woli nad żądzą poczuciową uszlachetnia instynkt i zdobi go uroczym kwiatem miłości.
Zatem cel małżeństwa zawiera się w utrzymywaniu i doskonaleniu rodu, na podstawie miłości.
Co to jest miłość, odpowiedzieć na to również trudno, jak na zapytanie Piłata: co to jest prawda? Miłości trzeba doznać, lecz nie można jej ani określić, ani też zawyrokować — nakazać lub zabronić.
Wreszcie małżeństwo nie jest dowolnym wymysłom ludzkim ani też wyłącznym przywilejem człowieka; jestto raczej stan nakazany przez prawa przyrody, kierujące także wieloma zwierzętami, których łączność stosuje się nietylko do własnych potrzeb, lecz również do wymagań rozwoju nowych istot żyjących.
Podczas gdy w tworach jednokomórkowych krzewienie odbywa się przez oddzielanie się cząstek, zaopatrzonych w rodną materję, natomiast u zwierząt nawet niższych stopni, skoro tylko potrzeba dwóch istot żyjących do spłodzenia trzeciej,
Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/151
Ta strona została skorygowana.
XI.
Cel i podstawa małżeństwa.