Strona:Życie płciowe i jego znaczenie.djvu/218

względzie nie zrobiono ani w Księstwie ani w Prusach Królewskich ani na Szląsku. Ileż tysięcy marek nieraz ciężko zapracowanego grosza przepadło, ileż młodych sił zostało stracone, wprost przez nieświadomość młodzieńczą a naszą opieszałość! Czyż rzeczywiście „czekamy na jakieś niezwykłe bodźce, któreby naszą skamieniałą obojętność zdołały rozbić?“
 Ze względu na to, że warstwy niższe zwykle idą za przykładem wyższych, bardziej wykształconych, polepszenie obyczajów powinnoby wyrobić się przez zapoczątkowanie z góry. Dlatego też główną odpowiedzialność za stosunki panujące obecnie niosą właśnie sfery wyższe, rozrządzające zwykle większym majątkiem materjalnym. Skoro tam zmienią się zapatrywania, zwłaszcza co do występnych stosunków pozamałżeńskich, wtenczas też dopiero zmieni się i prawodawstwo co do prostytucji, co do knajp nocnych, rozpustnych przedstawień, tingel-tanglów, a równie też co do opłakanych warunków mieszkalnych jako też pokrywania budżetu państwowego dochodami z upijania się ludu alkoholem. Atoli dla istotnego zwalczenia panującej niemoralności, tego nie dosyć.
 Jednocześnie z uznaną prostytucją, którą pospolicie piętnuje się bezsprzecznie zasłużoną nazwą rozpusty, obecne społeczeństwo jest pogrążone po uszy w inną kałużę hańby, może jeszcze trudniejszą do wyczyszczenia, bo niejako „nietykalną“.
 Są to zbyt modne stadła, cieszące się powszechnem poważaniem, na mocy przywłaszczonego tytułu „prawych“ związków małżeńskich, ale w rzeczy samej nieraz nietylko daleko nie warte innych, niby lewych, lecz nawet wprost potworne.