Strona:Żywot i pisma Stanisława Nigra Chrościeskiego humanisty i lekarza poznańskiego wieku XVI-go.pdf/11

Ta strona została uwierzytelniona.

Wszakże imię lekarza poznańskiego znane było i poza granicami Polski, a to dzięki pracom literackim i naukowym, które ogłosił. Oprócz Epicedion napisał on jeden jeszcze poemat, Elegia na cześć źródeł karlsbadzkich (Elegia pro encomio [albo in laudem] thermarum Carolinarum). Wspomina ten utwór Jerzy Schenck w swej Bibliotheca iatrica sive Bibliotheca medica, a za nim Jöcher i Janocki. Załuski wszelako nigdzie elegii nie mógł odszukać[1]; moje zapytania w najrozmaitszych bibliotekach przyniosły także wynik ujemny. Mimoto niesłusznem byłoby może powątpiewanie, czy poemat ten drukiem ogłoszono. Nikomu nie jest też znanem wydanie traktatu lekarskiego Liber de odore, wymienionego również przez Schencka. Natomiast zachował się — ile wiemy, w dwóch egzemplarzach: w bibliotece Akademii medyczno-chirurgicznej w Petersburgu i w bibliotece dzikowskiej — Libellus de humoribus, wydany w r. 1570 w Krakowie u Andrzeja Piotrkowczyka z przedmową do hrabiego Łukasza Górki, wojewody poznańskiego i starosty buskiego, syna Andrzeja[2].

Niektórzy wreszcie badacze, mianowicie też Estreicher w drugiem wydaniu Bibliografii, wspominają nadto dzieło Nigra, wydane w Krakowie r. 1576, również u Andrzeja Piotrkowczyka p. t.: Libellus de usu ligni Guaiaci[3].

    tatis perpetuum signum duas notas, inter se colligatas, nomen nostrum designandum sub integamento diadematis regii ad hunc modum, ut hic pictoris industria expressit, collocamus. Quo quidem suae nobilitatis stemmate idem nobilis Stanislaus Niger una cum posteritate utriusque sexus libere ubique utetur (odpis oryg.: utitur) eodemque (odpis: eademque) annulos, clenodia, domorum valvas et alia, quae voluerit, consignabit, ad haec in armis, clipeis, scutis, vexillis, monumentis praeferet et nobilitatis suae signum testimonium luculentum, perinde atque illi, qui ius nobilitatis virtute acquirunt militari. Neque enim minorem eruditionis cum morum elegantia coniunctae (odpis orygin.: coniuncta) dignitatem, quam militiae esse debere censemus« i t. d. W przedostatniem zdaniu — od słów: ad haec: aż do luculentum — tekst jest widocznie zepsuty. Rysunek herbu i dwa dystychy na jego pochwałę w dziełku Libellus de humoribus na karcie ostatniej; zob. poniżej uw 2. (Przypis własny Wikiźródeł tutaj przypis 37.)

  1. Janocki, Janociana III. 33 wyraźnie to zaznacza. Schenck, na przyt. m. str. 483. Autor artykułu w Encyklopedyi Orgelbranda donosi mylnie, że Schenck umieścił elegię tę w B. med; nie zrozumiał on słów Janockiego.
  2. Libellus de humoribus Authore Stanislao Chroscesio Nigro Illustrium Comitum a Gorka medico phisico. Cracoviae. In officina Andreae Petricouij. Kart. 29, mał. 8-vo. Na karcie tytułowej brak daty. Przedmowa podpisana: Datum Posnaniae A. D. 1570. Na karcie tyt. r. i v., oraz na karcie ostatniej v. trzy epigramy, wydrukowane poniżej pod I. II., III., IV.
  3. Por. Estreicher: Bibl. polska. XIV. 213.