Strona:Abramowski-braterstwo-solidarnosc-wspoldzialanie.pdf/240

Ta strona została przepisana.

bez czci żadnej”[1]. Przyznajmy, że nie jest to standardowa refleksja chłopca, który spędził dotychczasowe życie beztrosko i nie kłopocząc się o kwestie materialne. Widzimy tu pierwociny owego „zmysłu braterstwa”, który u Abramowskiego dostrzegało tak wiele osób, a który stał się fundamentem jego wszystkich dalszych rozważań.
Rok później w tejże „Zorzy” opublikował natomiast tekst, który można z kolei uznać za wstęp do późniejszych teorii samopomocy: „Bądźcie sobie braćmi i przyjaciółmi, pomagajcie jeden drugiemu. Kto się chce uczyć, pomóżcie mu użyczeniem książek, kto nie ma kawałka chleba, złóżcie się i kupcie mu, to moja rada [...]”[2] Nie poprzestawał jednak na dobrych radach — Krzeczkowski przytacza taką oto historię: „[...] próbuje te idee sam propagować w kołach najbliższych. Terenem jest maleńka kawiarenka przy ul. Marszałkowskiej, do której znosi kupowane przez siebie książki i, zostawiając je na stole, prosi, aby właścicielka pomagała w tym kolportażu wśród swej klienteli, składającej się przeważnie z robotników [...]”[3].

Wkrótce wszedł również w środowisko Proletariatu i tylko młody wiek sprawił, że działacze nielegalnego ugrupowania lewicowo-rewolucyjnego nie zaakceptowali go jako członka twardego rdzenia grupy. W 1885 r. Abramowski wyjechał natomiast do Krakowa, gdzie uczęszczał do gimnazjum św. Anny, jednak nie przystąpił do państwowej matury. Jako wolny słuchacz podjął naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, na wydziale przyrodniczym. Wraz z kilkoma kolegami tworzył kółka socjalistyczne wśród studentów i młodych rzemieślników, próbował też organizować kanały przerzutowe „bibuły” z zagranicy. Policja wpadła na trop grupy, więc chłopak przeniósł się do Genewy. Tam studiował fizykę, później filozofię, nauki społeczne, historię gospodarczą i społeczną. Był aktywny wśród polskiej

  1. Edward Abramowski, Pogadanki o rzeczach pożytecznych, w: tegoż, Pisma. Pierwsze zbiorowe wydanie dzieł treści filozoficznej i społecznej, tom I, Nakładem Związku Polskich Stowarzyszeń Spożywców, Warszawa 1924, s. 5. W „Zorzy” publikował teksty podpisane jako „A.”.
  2. E. Abramowski, Pogadanki z gospodarstwa społecznego, w: ibidem, s. 26.
  3. K. Krzeczkowski, Dzieje życia..., op. cit., s. 18.