Podbiał pospolity – gatunek szeroko rozpowszechniony w naszym kraju – posiada długą tradycję stosowania w lecznictwie. Już w czasach antycznych jego liście i korzenie palono jako środek przeciwkaszlowy. W tym samym celu są wykorzystywane w medycynie chińskiej kwiatostany. Niektórzy autorzy podają także informacje na temat spożywania młodych liści podbiału w sałatkach, zupach i jarzynach oraz wyrabiania win z jego kwiatostanów.
Liście podbiału (Farfarae folium), jako surowiec zielarski, są stosowane głównie w schorzeniach górnych dróg oddechowych. Wykazują działanie wykrztuśne, osłaniające oraz przeciwzapalne. Na polskim rynku jest dostępnych kilkanaście preparatów leczniczych i suplementów diety zawierających wyciągi z omawianego surowca. Ze względu jednak na ryzyko uszkodzenia wątroby nie zaleca się ich przewlekłego stosowania (nie dłużej niż 4–6 tygodni w roku) oraz przyjmowania w wysokich dawkach (powyżej 1 μg alkaloidów pirolizydynowych na dobę).
Analizy fitochemiczne liści Tussilago farfara, zebranych w czerwcu i lipcu 2010 roku z kolekcji pochodzeniowej zgromadzonej w Ogrodzie Roślin Leczniczych w Plewiskach k/Poznania, wskazują na stosunkowo wysoki i wyrównany poziom głównych związków czynnych obecnych w surowcu: śluzów (wskaźnik pęcznienia: 8–14), garbników (1, 1–3, 8% s.m. w przeliczeniu na pirogalol), flawonoidów (0, 7–1, 3% s.m. w przeliczeniu na kwercetynę) oraz polifenoli (3, 6–8, 8% s.m. w przeliczeniu na kwas rozmarynowy). Naturalne populacje podbiału występujące w naszym kraju charakteryzują się jednak bardzo dużą zmiennością pod względem zawartości wspomnianych wyżej alkaloidów o działaniu kancerogennym.
Alkaloidy pirolizydynowe (senecionina i senkirkina) występowały w badanych próbach w ilości od zaledwie 5 do nawet 136 μg/100g suchej masy (s.m.) surowca. Oznacza to potrzebę ścisłego nadzoru jakościowego nad wyciągami z podbiału wykorzystywanymi w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym.
Badania były dofinansowane przez MNiSW w ramach projektu nr NN405 306236.
