Strona:Adam Asnyk - Panna Leokadja.djvu/14

 A owe kosmopolityczne typy obu rycerzy przemysłu, grasujących wśród rzeszy naiwnych i łatwowiernych, jakże plastycznie wychodzą z ram opowiadania! Sam bohater powieści, Jan Stożek, w którym autor portretuje w części samego siebie, uosabia przeciętny typ poczciwego hreczkosieja z Wólki, prostaka w uczuciach ale z gruntu naturę szlachecką, czysto polską w działaniu i sposobie myślenia.
 Konkury imć Pana Stożka do panny Leokadji Bąbalińskiej rzucone są na tło dziejów popowstaniowych 1863 r. i to dodaje niemało wagi i powagi całemu utworowi. W wynurzeniach niefortunnego konkurenta pana Stożka zamknął autor swoje własne poglądy na rok 1863, jak nie mniej charakterystyczne zapatrywania przedstawiciela szlachty pana Bąbalińskiego. Ponieważ Asnyk jak wiadomo był członkiem rządu narodowego przez pewien krótki okres początków ruchu, przeto wynurzenia jego włożone w usta bohatera powieści J. Stożka, są dla nas niesłychanie ciekawe i cenne, a jako okrasa powieści, dźwigają jej walory społeczne bardzo wysoko.
 Panna Leokadja — pomimo że należy do pierwocin pisarskich Asnyka, ma wszystkie cechy dojrzałego, pełnego talentu pióra. W tem napozór bezpretensjonalnem „opowiadaniu hreczkosieja“, spotyka się co chwilę ustępy pierwszorzędnej piękności, pełne plastyki opisy krajobrazu, subtelne analizy psychologiczne i obserwacje zdradzające