stem z wzniesionem dużem uchem, z Mogiły w Krakowskiem. Badania prehistoryczne stwierdziły na ziemiach polskich istnienie rozmaitego rodzaju glinianych czerpaków. W późnej epoce bronzowej, wśród t. zw. ceramiki łużyckiej w półn. części Wielkopolski znajdują się też płaskie czerpaczki z wystającem ponad brzeg uchem i małą wytłaczaną z zewnątrz wypukłością w środku kulistego dna. Inne czerpaczki są głębsze o kształcie podwójnie stożkowatym lub lejkowatym[1].
Kanciasty kształt ucha w niektórych czerpakach i kubkach świadczy o tem, że powstały one jako naśladownictwo naczyń drewnianych. Wogóle bowiem naczynia drewniane jako pierwotniejsze wpłynęły w wielu wypadkach na formy ceramiczne i nadały im pewien specjalny styl, zwany stylem drewnianym; szczególnie oddziałały rozmaite czerpaki, kubki, warzechy, łyżki itd.[2].
Z czasem w kulturze łużyckiej w okresie wczesnej epoki żelaznej zmieniają się nieco kubki i czerpaki, które cieniutkiemi swemi ściankami przypominają wzory metalowe. Czerpaki z tego czasu przeważnie są podobne do misek i bądźto mają również zwężoną nieco szyjkę i brzeg nazewnątrz wygięty, bądź też szyjkę cylindryczną, osadzoną na nieco szerszym brzuścu. U wielu czerpaków i kubków dno wtłoczone jest z zewnątrz ku ośrodkowi, ucho zaś występuje zwykle silnie ponad brzeg[3]. Typy czerpaków płytkich trwają jeszcze w późnym okresie rzymskim[4].
Oczywiście nie należy sądzić, że naczynia gliniane wyparły zupełnie bez śladu naczynia drewniane; człowiek nadal wyrabia naczynia z drzewa, które ulegają jedynie pewnym przemianom. Zrazu wytwarzano różne kubki, garnuszki i czer-