Strona:Adam Fischer - Ossolineum.djvu/23

zbiory nie żałować. Przedsięwziąłem więc w tym widoku podróże, zwiedzałem siedmiokrotnie różne strony dawnej Polski. Owocem tego zwiedzenia, a później osobistych trudów samego hrabiego, jest biblioteka tak zamożna w najrzadsze płody literatury polskiej, że dziś jest jedną z najpierwszych“. Linde skreślił tu swą działalność dość ogólnie. W rzeczywistości przedstawia się ona znacznie poważniej. Znój jego pozwalają nam poznać listy, przechowane w Bibliotece Zakładu narodowego im. Ossolińskich. Wynika z nich, że przetrząsnął on gruntownie stare księgozbiory klasztorne w Koprzywnicy, Klimuntowie, Wiśniowie, Bogoryi, Radomyślu i Stobnicy i z rąk naiwnych i nieopatrznych „braciszków“ czy barbarzyńskiego „dławidudy“ uratował wiele butwiejących szczątków naukowej przeszłości naszej, a jak wywnioskować można z przytoczonych dokładnych relacyi, istotnie niezwykłe skarby! Dobyte z pod pyłów księgi poczęły służyć na pożytek narodu. Począł je gorączkowo wertować Linde, a dzięki zetknięciu się z twórcą Ossolineum pomysł Lindego przybierał coraz większe rozmiary. Przyznaje sam autor, że „tak to zacny ten mąż nie tylko koszta łożył na mnie i moje przedsięwzięcie, coby każdy majętny człowiek potrafił; ale nadto osobistą pracą, nauką i światłem wspierał mię swojem, na co nie każdy majętny mógłby się zdobyć“. Wskutek powołania Lindego do Warszawy na dyrektora liceum, Ossoliński musiał z głębokim żalem pożegnać towarzysza. Po Lindem znalazł Ossoliński od r. 1804 pomoc w bibliotekarstwie praktycznem dwóch Niemców: Józefa Siegerta i Dra K. J. Hüttnera.
 Kiedy się rozstawał z Lindem, miał już autor „Wiadomości krytyczno-historycznych“ stałą wolę ustanowienia ze swych zbiorów biblioteki publicznej. W piśmie do cesarza Franciszka I wyraźnie to zaznacza: „Już r. 1804 miałem zaszczyt złożyć u stóp tronu W. C. Mści projekt założenia biblioteki, którą przez całe moje życie zbierałem w tej myśli, aby utworzyć bibliotekę publiczną, wyłącznie na użytek mego narodu, a równocześnie