Skarbnica kultury polskiej i narodowych pamiątek.
Wśród skarbnic starej kultury polskiej zajmuje Zakład narodowy imienia Ossolińskich najpoczestniejsze miejsce. Zbiory te mogą być jednem z najdobitniejszych świadectw dziwnie potężnego rozmachu umysłowego, jaki cechował Polskę w wiekach jej minionej chwały. Budzą się wspomnienia dawnych, odległych świetnych czasów, gdy dziś patrzymy na te zabytki przeszłości ustawione w szafach i gablotach, rozwieszone po ścianach sal bibliotecznych i muzealnych. Nawskróś nasza dusza i nawskróś nasze serce bije w tych murach. Ossolineum, to najbardziej narodowa instytucya na całych ziemiach polskich. Przewspaniałe ma zbiory Biblioteka Jagiellońska, ale jako biblioteka uniwersytecka, musi w bardziej ogólnym kierunku kompletować swe zbiory, inne nasze muzea narodowe nie mają tak licznych, bogatych działów, jak ta narodowa instytucya. Zdala od zgiełku, ofiarność obywatelska stworzyła tę poważną świątynię pamiątek, co przez sto lat już pełni służbę dla dobra kultury polskiej. W chwilach najcięższych i najboleśniejszych dla życia narodowego był Zakład tą oazą, gdzie się skupiała myśl szczerze polska. Przez niewielkie sale czytelniane przesunęło się wiele już pokoleń, pracujących dla wielkiego jutra. Ossolineum wzbogacało się nieprzerwanie i dziś kryje już w swych murach bezcenne klejnoty, z których całe wieki
