mięźliwość wywołać może poważne zaburzenia, opisane potem zastępcze choroby, a nawet ciężką histerję.
Z tych też powodów tyle jest na świecie kobiet „niezrozumiałych“, tyle małżeństw nieszczęśliwych, tyle separacji i tyle rozwodów.
Zboczenia dojrzewania płciowego objawić się mogą w dwóch kierunkach to jest osobnik dojrzewać może zbyt szybko lub naodwrót zbyt wolno.
Zajmiemy się naturalnie tutaj kobietą. Dojrzewanie kobiety odbywa się wcześniej niż mężczyzny i zależnem jest ono od rasy, klimatu, pożywienia i otoczenia. Najważniejszą tutaj rolę gra klimat. Dziewczyny ciepłych krajów dojrzewają wcześniej aniżeli zimnych.
Du Bois i Pajet podają:
W ciepłych krajach dojrzewają przeciętnie kobiety pomiędzy 11—14 rokiem życia, w krajach sfery umiarkowane pomiędzy 13—16 rokiem, w krajach zimnych pomiędzy 15—18 rokiem.
Wpływ wielki ma tu też dobrobyt. U ludzi dobrze sytuowanych dziewczęta rozwijają się znacznie szybciej jak u biednych, a najpóźniej rozwijają się w klasie ciężko pracującej.
Dawniej przypuszczano, że dojrzewanie płciowe ma swe źródło jedynie w gruczołach płciowych. Obecnie wiemy, że w sprawie tej biorą udział także inne gruczoły o tak zwanym wydzielaniu wewnętrznem, a należą tu przysadka mózgowa, grasica, gruczoł tarczykowy, nadnercza i t. p.
Tak naprzykład brak zupełny dojrzewania płciowego (mimo normalnych gruczołów płciowych) i pozostawanie przez życie na płaszczyźnie typu dziecięcego, zwane infantilizmem, ma za przyczynę zanik
