Strona:Adolf Klęsk - Bolesne strony erotycznego życia kobiety.djvu/70

ponad stan, urządzając kosztowne przyjęcia i zabawy i zadłużając się nieraz na to, by córkę pięknie i elegancko ubierać. Natomiast panna ta nie miała nigdy sposobności poznać życia, ani też zbliżyć się duchowo do swego ewentualnego konkurenta i poznać jego charakter. Nie mógł poznać panny młody człowiek, bo widział ją zawsze tylko wspaniale ubraną, ufryzowaną i uśmiechniętą w towarzystwie, a za zbrodnię zaś i brak taktu uważano, gdy ów człowiek zaproponował jakiś spacer lub pójście do teatru we dwoje bez czujnego oka ojca, matki lub kogoś z rodziny. Pannie takiej nie wolno było wziąść sobie żadnej książki z czytelni lub księgarni bez cenzury matki lub ojca, nie wolno jej było zajmować się gospodarstwem, „by sobie nie popsuła rączek“, musiała ciągle udawać naiwną i nigdy nie wolno było być jej szczerą. Cóż więc dziwnego, że potem po ślubie następowało bardzo często gorzkie rozczarowanie! Na szczęście stosunki obecnie pod tym względem radykalnie się zmieniły. Od obecnej panny, także ze sfer średniozamożnych lub biednych, wymaga się obecnie wykształcenia i pracy, a każdy młody człowiek ceni właśnie w pannie to, że potrafi sama na siebie zarabiać, ceni grosz i nie jest tylko ciężarem rodzinie i lalką.
 Również zmieniły się stosunki i pod innym względem. Obecnie kobiety a nawet panny cieszą się znacznie większą wolnością. Wolno im chodzić samym, a nawet pójście z młodym człowiekiem sam na sam za wiedzą rodziców nie bywa uważane za zbrodnię. W ten sposób więc dwoje młodych ludzi może się przecież jako tako przynajmniej poznać. Naturalnie starsze już ciocie czy babcie patrzą z oburzeniem na te sprawy, twierdząc, że za ich czasów podobne swobodne postępowanie panny było poprostu nie do pomyślenia, względnie szkodziłoby jej opinji.
 Również w dawnych czasach nie dbano zupełnie o zdrowie fizyczne panien, a o uprawianiu przez nie