Strona:Adolf Klęsk - Czy mamy obecnie słabsze nerwy.djvu/16

10

 Poważniejsze już przymusowe myśli i czyny spotykamy w przypadkach tak zwanych istotnych myśli przymusowych. Tutaj człowiek zdaje sobie często najdokładniej sprawę z tego, że czyn, ku któremu ciągnie go jakaś siła, jest w danej chwili nie potrzebny, zbyteczny a nawet zły, a jednak oprzeć się temu nie może, lub w najlepszym razie, ciężką staczać ze sobą musi walkę i długo pozbyć się nie może tej męczącej go myśli. Należą tutaj manja kradzieży (kleptomanja), okresowego pijaństwa (dypsomanja), podróżowania i t. p.
 W sferze uczuciowej zjawiają się znów pewne obawy n. p. chodzenia po pustych placach, wyglądania oknem, jazdy koleją, chodzenia po mostach, ba nawet słuchania muzyki i bywania w teatrze. Obawy te mogą mieć za tło jakiś wypadek życiowy, który spowodował osłabienie nerwów i neurastenję.
 Również i sfera intelektualna może być często dotknięta owemi myślami przymusowymi. Często n. p. narzuca się nam uporczywie jakaś melodja, słyszymy ją w duchu ciągle i wyłapujemy się na nuceniu tejże. Inny znów popada ciągle w niepewność co do tego, czy zamknął dobrze mieszkanie, czy nie zostawił klucza na wierzchu, czy list rzucił do skrzynki, czy znajdzie miejsce w pociągu, lub też wydaje się komuś, że wszystko źle robi a więc urzędnikowi, że referat źle skoncypował, lekarzowi, że pewnie stan pacjenta jest coraz to gorszy a on popełnił błąd i t. p.
 Są to też zwykłe cechy wyczerpania nerwowego domagające się, by odpocząć w innych warunkach. Dołącza się zwykle do tego niecierpliwość, gniewliwość, brak ochoty do wszystkiego, draźliwość i bezsenność.
 W lżejszych formach zjawiać się mogą myśli przymusowe w postaci różnych powątpiewań, dręczących pytań, niepewności i nagle występujących chęci udania się gdzieś, liczenia przedmiotów otaczających, przeklinań, chętek pornograficznych i t. p. Chęci te są krótkotrwałe i przemijające i dość łatwo można się im oprzeć.
 Od myśli przymusowych oddzielić należy procesy psychiczne i ruchy wykonywane podświadomie lub automatycznie.
 Tutaj wprawdzie człowiek również wykona coś, co w danej chwili jest mniej potrzebne lub zbyteczne, ale czyni to zupełnie bezwiednie, a skoro spostrzeże początek owej czynności czy myśli, na czas zwykle od niej wstrzymać się może. Jeżeli n. p. idę po schodach i widzę, że drzwi są uchylone, ale ręka biegnie sama mechanicznie do dzwonka, to często