Żołnierz ten, jeden z najwaleczniejszych, pochodził z rodziny szlacheckiej na Podolu gdzie urodził się d. 14 marca 1771 r. Oddany do szkół bazyliańskich w Szarogrodzie, mówią, że wstręt jaki miał do łaciny, osładzał sobie czytaniem polskich książek. Gdy Bazylianie czytać takowych wzbraniali, żeby się od nauk szkolnych młodzież nie odrywała, Grześ Chłopicki namówił ociemniałego braciszka zakonnego Jędrzeja, aby wyjednał od superjora pozwolenie brania z księgozbioru klasztornego dzieł polskich, a on mu będzie je czytywał. Żywoty Świętych Piotra Skargi, które były pierwszą księgą czytaną ociemniałemu Jędrzejowi, wywarły tak silne wrażenie na Chłopickim, że zapragnął zostać księdzem. Wrażenie to jednak ustępowało miejsca wojowniczemu zapałowi, jaki nawskroś przeniknął bohaterską duszę młodzieńca pod wpływem opowiadań brata Jędrzeja o staczanych przed kilkunastu laty walkach barskich.
Tymczasem zaszła okoliczność, która zmusiła Chłopickiego do opuszczenia szkoły bazyliańskiej. W ogrodzie klasztornym w którym siadywał często czytając książki Jędrzejowi, spotykał Zofię, córkę ogrodnika miejscowego i rozgorzał pierwszą miłością do dorodnej dziewczyny. Nazbyt płomienny afekt dostrzeżony przez zwierzchność szkolną, ostudzony został boleśnie dozą dwudziestu plag, po otrzy-
