Nie tylko talent, oryginalność, świetność zasługuje na uznanie ogółu, lecz także pracowitość, sumienność, gruntowność. Częstokroć wielka zdolność uogólniająca byłaby bezsilną, gdyby nie miała materyałów, przygotowanych przez niepozorne «mrówki ludzkości.»
Do rodzaju nadzwyczaj skrzętnych mrówek należał Jerzy Samuel Bandtkie, historyk, bibliograf i filolog niepospolity na swoje czasy. Urodził się on w Lublinie 24 listopada 1768 roku, jako syn dość majętnego kupca, Jana Samuela i Anny z Noaków, w Lublinie, dokąd ojciec jego przyniósł się z Wielkopolski, ze Szlichtynkowa. W 11-ym roku życia oddany został do gimnazyum ś. Elżbiety we Wrocławiu, gdzie go po śmierci ojca utrzymywał stryj jego, zamożny szewc, Jan Jerzy; poczem dał mu 300 talarów na pobyt w uniwersytetach niemieckich, najprzód w Halli, a potem w Jenie. Za powrotem do kraju, objął roku 1790 obowiązki nauczyciela młodszych synów hr. Piotra Ożarowskiego, wtedy kasztelana wojnickiego, a niebawem hetmana. Bawił w tym domu lat 8, z których dwa ostatnie przepędził w Petersburgu; tu się nauczył po ro-
