Henryk Markoni, budowniczy, urodzony w Bolonii, we Włoszech, gdzie wykształcił się fachowo, wniósł do kraju naszego zaród artyzmu niezwykłej miary i doniosłości, Pochodził z rodziny artystycznej i w zstępującem pokoleniu posiew artyzmu pozostawił. Te czterdzieści lat, stale w Warszawie przeżytych, zapełnił płodną działalnością na niwie architektury i wywarł niezwykły wpływ na inne sztuki plastyczne przez swą twórczość bogatą, naukę i dobry przykład wreszcie.
Pierwszą pracą, którą Markoni ozdobił Warszawę, jest pałac przy ulicy Miodowej (dziś Nr. 11), do którego przebudowy wezwał go w r. 1828 Ludwik Pac. Przebudowa ta i dobudowanie frontu i wjazdu od ulicy dowiodły od razu niezwykłych zdolności w młodym architekcie; pałac bowiem właściwy, w głębi dziedzińca umieszczony, nie stoi równolegle do ulicy; Markoni więc zbudowaniem wjazdu o dwóch bramach i wielkiej niszy środkowej półokrągłej w półkolistem zagłębieniu wywołał na oko patrzącego wrażenie złudzenia, że pałac jest równoległy do ulicy. To dzieło talentu zapewniło Markoniemu sławę i odrazu postawiło go na drodze do dalszych prac bardzo licznych. Dla tegoż samego Paca wybudował zamek w stylu anglo-gotyckim w jego majątku Dowspudzie w Augustowskiem; tamże postawił kościół w Raczkach. Po Corazzim, który był w Warszawie czynnym do r. 1845, najwięcej i najważniejszych budowli wzniósł Markoni. Od tego czasu datuje się najważniejsza działalność jego. W r. 1840 rozpoczął budowę kościoła ś-go Karola Boromeusza w stylu bazylik średniowiecznych o pół-
