Ta strona została uwierzytelniona.
będziecie zabijać, nie czyńcie tego ich rękami». Ten piękny frazes byłby właściwszy pod piórem jednego z «wyrzutków» — jak on nazywa spiskowców — np. Teofila Wiśniowskiego, niż margrabiego Wielopolskiego. Metternich nie mógł oddać możnowładztwu «skonfiskowanych serc ludu», gdyż ich nigdy nie posiadali.[1]
Iskry ruchu rewolucyjnego, rozrzucone po całej Polsce zatliły się w innych zaborach — ale jak zoba-
- ↑ Do powstania w r. 1846 i rzezi galicyjskiej jest wiele źródeł i opracowań, z których korzystałem: A. Tesarczyka Rzeź galicyjska 1846 r., Kraków 1848, W. Czaplickiego Powieść o Horożanie, Lwów 1862, i Pamiętniki więźnia stanu, Lwów 1863, L. Chodźki Les massacres de Galicie, Paryż 1861, F. Wiesiołowskiego Ustęp z moich wspomnień, Jasło 1861 i Pamiętnik, Lwów 1868, M. Sala Geschichte des polnischen Aufstandes, Wiedeń 1867, K. Ostaszewskiego-Barańskiego Krwawy rok, Złoczów, Sz. Pepłowskiego Krwawa karta, Lwów 1896, A. Rydla Krwawa łaźnia, Lwów 1848 S. Dembowskiego Rok 1846, kronika dworów szlacheckich zebrana na 50 rocznicę smutnych wypadków, Jasło 1896, — opowieść najszczegółowsza, S. Radzikowskiego Powstanie Chochołowskie, Lwów 1904. Jest tu pamiętnik Andrusikiewicza, częścią przez niego spisany, a częścią podyktowany Z. Kaczkowskiemu w więzieniu. S. Udziela (Materjały antrop., archeolog. i etnogr., I—XI, Kraków 1918, s. 173) opowiada, że we wsi Gołączyny, niedaleko Pilzna, stał krzyż na miejscu, na którem w r. 1846 zabito kilkudziesięciu szlachty. Żaden chłop nie zdjął przed nim czapki, a prawie każdy z największą nienawiścią go podcinał, aż wreszcie krzyż runął. A. Wielopolski, Lettre d’un gentilhomme polonais au prince Metternich, Paryż 1846. Rzecz pod względem stylu napisana pięknie, pod względem politycznym — lojalnie. Przygotowanie przez rząd austrjacki gruntu i posiew, którego plonem była rzeź, przedstawia W. Kalinka Galicja i Kraków, Paryż 1853, a szczególniej z nowych źródeł B. Łoziński «Epilog kryminalny», Bibljoteka warszawska, 1903, Szkice historyczne, Kraków 1913.
