się na wymowę przez niego podaną; na stronie 28 pisze bowiem: „a pochyla się, okolicami brzmi jak oe w łacińskim poena; np. poedł, doeł, mioeł, moe zamiast padł, dał, miał, ma; o tym e pisałem na stronie 29 i następ. w rozprawie swojéj o gwarze brodnickiéj.
Nie mamy pomników starokaszubskich, to też często trudno powiedzieć, czy to lub owo jest objawem starym lub nowym. Przez tyle lat uważano objawy kaszubskie „ogard = ogród, parsan = prosię, parg = próg” za resztki ze starodawnych czasów, stawiano je na równi z litewskim „parszas = prosię, gardas = ogrodzenie”, dziś zapewne tylko nielingwiści zdanie to podzielają. Zdanie moje, wyrażone w rozprawie o gwarze brodnickiej na str. 7, 57, że te formy powstały pod wpływem niemieckim, potwierdza Mikłosicz w słowniku swoim pod wyrazami takimi jak porgŭ. Kś. Pobłocki po dawnemu wierzy Szafarzykowi (zobacz jego słownik str. 58) i dzisiejszy „Starogard, który w r. 1198 pisano Starigrod, tłumaczy „wpływem litewszczyzny na słowiańszczyznę”, tj. przytacza pod słowem „ogardzenie” podobne wyrazy kaszubskie i owo stare tłumaczenie Szafarzyka. W zdaniu moim utwierdzają mnie jeszcze inne objawy. Niemcy zrobili z polskiego tłomacz — dolmetsch, z polskiego włóka — wolka (bauerngut, zob. Frischbier.), z przepierzyca = perpelitz; daléj mówi lud niemiecki na Kaszubach „derschen” zamiast dreschen. W połabskim mamy „perdaje” = stsł. prodajetĭ, przedaje; „pérst” = prosto; „porsan” = prosię itd. Wreszcie w gwarze cieszyńskiéj w porzeczu Stonawki i Łucyny [1]: „burkować zamiast brukować, durkować zamiast drukować itd.
Kś. Pobłocki nie pochwycił wszystkich odcieni gwary kaszubskiéj; nie znajdujemy w charakterystyce mowy kaszubów
przez niego podanéj, że lud ten mówi:
1) mniasto obok miasto, mniele obok miele = mieli itp.
2) kupił, kupieł, kupiuł; beł i buł = był itp.
3) bu͡ndze = będzie; su͡nd = sąd, itp.
4) poniedzełk = poniedziałek, powiedac = powiadać, lesák obok lasák, biełtk = białko, tj. że lud kaszubski przechował w wielu razach stsł. ê.
5) metlicą zamiast mietła, miotła.
- ↑ Zob. pracę Bystronia, Kraków 1885.
