Strona:Aleksander Dumas-Trzej muszkieterowie-tom 1.djvu/293

 „Utraque manus in benedicendo clericis inferioribus necessaria est“.
 D‘Artagnan, którego erudycję znamy, ani się zmarszczył na tę cytatę, równie jak onego czasu, gdy pan de Tréville wyjechał z podobną z powodu podarku, który podejrzewał, iż od Buckinghama pochodzi.
 — To ma znaczyć — ciągnął Aramis, chcąc mu ułatwić zrozumienie: „Kapłanom niższym obydwie ręce są niezbędne, gdy dają błogosławieństwo“.
 — Przedmiot zachwycający! — zawołał jezuita.
 — Zachwycający i dogmatyczny! — powtórzył proboszcz, który prawie tak samo silny w łacinie, jak d‘Artagnan, przyglądał się bacznie jezuicie, by słowo w słowo za nim powtarzać wszystko, jakby jego echo.
 Pośród tych zachwytów ludzi w sutannach, d‘Artagnan pozostał najzupełniej obojętny.
 — Godny podziwu! prorsus admirabile! — ciągnął dalej Aramis — lecz wymaga głębokich studjów nad ojcami kościoła i biblją. Z całą pokorą wyznałem tym uczonym eklezjastom, że noce bezsenne w kordegardzie i służba królewska zmusiły mnie poniekąd do zaniedbania nauki. Łatwiej więc poszłoby mi, facilius natans, z przedmiotem, podług własnego wyboru, z przedmiotem, który, wobec ciężkich zagadnień teologicznych, byłby tem, czem moralność jest w metafizyce i filozofji.
 D‘Artagnan nudził się okrutnie, jak również i proboszcz.
 — Pyszne exordium! — zawołał jezuita.
 — Exordium! — powtórzył, proboszcz, aby coś powiedzieć.
 — Quemadmodum inter caeteris...
 Aramis rzucił okiem na d‘Artagnana i zobaczył go ziewającego tak, że o mało mu nie wyskoczyły szczęki ze stawów.
 — Mówmy po francusku, mój ojcze — rzekł do jezuity. — Pan d‘Artagnan więcej zasmakuje w naszych słowach.
 — Tak, znużony jestem drogą — powiedział d‘Artagnan — nie mogę więc tej łaciny pochwycić.
 — Zgoda — rzekł jezuita, gdy proboszcz, w uniesieniu radości zwrócił na d‘Artagnana wejrzenie, wyrażające najwyższą wdzięczność — otóż słuchajcie, jaki z tej glossy wniosek można wyciągnąć: Mojżesz, sługa Boży... on