Strona:Aleksander Humboldt - Obrazy natury T1.djvu/57

Ta strona została skorygowana.
—   43   —

kowia Afryki i Azyi piętnem właściwém. W krainie Szamo, przegradzającéj Mongolię (pasmo gór Ulangum i Malakha-Oola) od północno-zachodnich Chin, ławy te skaliste zowią się Tsy. Rozległy się téż one na lesistéj równinie rzeki Orynoko, gdzie je obstąpiły dokoła rośliny urody najbujniejszéj. (Relation hist. T. 1. pag. 279). Pośród tych całkiem bezroślinnych, zaledwie jakiemi liszajcami pokrytych skał granitowych i syenitowych, mających kilka tysięcy stóp w średnicy, odsypały się tu i ówdzie kępki ziemi roślinnéj, pokryte nizkiemi, zawsze kwitnącemi ziołami. One tym miejscom w lasach, lub na ich brzegu, nadają postać małych ogródków.
Mnichy z okolic górnego Orynoko, w dziwacznym swoim sposobie widzenia rzeczy, biorą te zupełnie poziome i nagie równiny kamienne, mianowicie gdy mają rozległość znaczniejszą, za przyczynę febry i innych chorób. Z powodu tego mniemania, bardzo daleko rozpowszechnionego, niektóre missye zupełnie opuściły swoje siedliska i przesiedliły się na inne miejsca. Czyliżby miały kamienne płyty (laxas) już dla tego samego, że więcej promieni ciepła wysyłają, działać tak na powietrznię? Czy nie wpływa tu na nią chemizm jakim sposobem?

5.
Llanos i Pampas Ameryce południowéj.

Nasze fizykalne i geognostyczne zdania o zachodnim górzystym lądzie Ameryki północnej, sprostowały się w niejednym względzie przez śmiałe podróże majora Long, przez wyśmienite prace jego towarzysza Edwina James, a najwięcéj przez dostrzeżenia kapitana Fremont, obejmujące wiele ważnych szczegółów. Wszelkie wiadomości powzięte stawią teraz wszystko to w jasném świetle, co w dziele mojém o Nowéj Hiszpanii względem północnych gór i równin rozwinąć byłem w stanie jedynie tylko z domysłu. W opisaniu przyrody, równie jak w poszukiwaniach historycznych, pojedyńcze fakta długi czas stoją samopas, póki się nie uda w skutek mozolnego badania dojść związku, jaki między niemi zachodzi. Wschodnie wybrzeże Zjednoczonych Stanów Ameryki północnéj,