Strona:Anatol France - Poglądy ks. Hieonima Coignarda.djvu/100

Ta strona została przepisana.

i trwanie tej władzy staną się zależni od opinji publicznej i doświadczać będą jej niestałości i chwiejności wielkiej.
Musimy zwrócić uwagę na fakt, że ministrowie wykonywać mogą swą władzę z pewnym autorytetem i skutecznością jeno w monarchjach absolutnych, jak to widzimy na przykładzie Józefa, syna Jakóba, ministra spraw wewnętrznych Faraona, oraz Hamana, ministra Ahaswerusa, z których pierwszy brał skuteczny udział w zarządzie Egiptu, drugi zaś rządził Persją. Musiało tak się złożyć, by królewskość była silna, a król słaby, by dać we Francji władzę absolutną takiemu ministrowi, jak Richelieu. W państwie ludowem, ministrowie skarleją do tego stopnia, że nawet złość ich i głupota nie będą mogły nic złego spowodować.
Władza ustawodawcza, jakąkolwiek ona będzie, wyposaży ich we władzę nieokreśloną jeno i wątpliwą. Nie mogąc liczyć na dłuższy okres władania, daleko posunięte nadzieje, ni górnolotne ideje, ścierać się będą w codziennych walkach i fortelach, wegetując smętnie do końca. Dostaną żółtaczki z wysiłku chcąc wyczytać z twarzy pięciuset członków parlamentu, co mają właściwie czynić i czem się kierować. Szukając daremnie odbicia myśli własnych w głowach tłumu, złożo-