Strona:Anatole France - Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką.djvu/11

Ta strona została skorygowana.

Coignarda, zamordowanego na drodze do Lugdunu. Co do mnie wiem dobrze, że ta śmierć, nigdy nieodżałowana, miała przyczynę bardziej przyrodzoną, i śmiało więc mówić będę o duchach ognia i powietrza. Trzeba umieć ryzykować coś — w życiu, a z Elfami ryzyko bardzo niewielkie.
Zebrałem skwapliwie zdania i przemowy mego zacnego mistrza, księdza Hieronima Coignarda, o którego śmierci wspomniałem był powyżej. Był to człowiek pełen — wiedzy i pobożności: gdyby nie duch jego niespokojny, dorównałby był w cnocie księdzu Rollin, którego przewyższał znacznie rozległą — wiedzą i głęboką inteligencją. W śród przygód swego burzliwego życia, nie popadł był jednak w jansenizm jak ksiądz Rollin; stateczna moc jego umysłu nie zachwiała się od gwałtowności śmiałych doktryn, i przed Bogiem poręczyć mogę za czystość jego wiary. Posiadał wielką znajomość świata, nabytą — w obcowaniu z ludźmi najrozmaitszego gatunku; to doświadczenie niezawodnie przydałoby mu się było przy pisaniu dziejów rzymskich, co byłby niewątpliwie na wzór księdza Rollin uczynił, gdyby mu okoliczności i czas pozwoliły i gdyby tryb jego życia lepiej był dostosowany do jego talentów. To co tu o tym doskonałym człowieku przytoczę będzie ozdobą tych pamiętników.
Jak Aulus Gellus, który w swych «Nocach attyckich» umieścił najpiękniejsze zdania filozofów, jak Apuleius, którego «Metamorfozy »