Strona:Andrzej Niemojewski - Bóg Jezus w świetle badań cudzych i własnych.djvu/335

ta contemplativa“ wyszedł,.z fabryki chrześcijańsko-mnisiej pism Filona“. Renan w Historji Ludu Izraelskiego pisze: „Jestem głęboko przekonany, że traktat De vita contemplativa wyszedł z pod pióra Filona“ etc. Mam pod ręką tylko przekład niemiecki (świetny) „Geschichte des Volkes Israel, deutsche autorisirte Ausgabe, übersetzt von E. Schaelsky“, Berlin 1894, 5 t., w t. 5 str. 351 uw. 2. — Poselstwo swe do Kaliguli Filon przedstawił w „Legatio ad Cajum“. — Żywot Essejczyków z ich zarannemi modłami do słońca opisał Józef Flawjusz w „Dziejach wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom“ w II, VIII, 2 — 13. — Essejczycy „prócz tego żyli jako Nazarejczycy, których ideałem było osiągnąć najwyższy szczyt świętości kapłańskiej“, pisze Graetz w „Geschichte der Judaeer“, Lipsk 1888, t. III, cz. I, str. 91. W polskim przekładzie St. Szenhaka „Historja Żydów (Mniejsza)“, Warszawa 1903, t. I, cz. 2, str. 519 — 524, w opisie Essejczyków tego porównania wyraźnego z Nazyrejczykami niema. Nazyrejczyków wspomina Józef Flawjusz w „Starożytnościach“ IV, IV, 4 i XIX, VI, 1.
 Str. 73. O historyku imieniem Justus z Tyberjady dowiadujemy się z „Autobiografji“ Józefa Flawjusza, roz. 65. — Photius, wspominający Justusa, p. „Photii bibliotheca“ w wydaniu Didota dzieł Józefa Flawjusza.
 Str. 75. Apokryficzny list Piłata do Tyberjusza p. „Dzieje wojny żydowskiej“, str. XXXIII. Tamże na str. XXXI apokryficzny opis Lentulusa postaci Jezusa, fabrykat pochodzący podobno z XII-go wieku.
 Str. 76. Co Talmud mówi o Jezusie p. „Jesus Christus im Thalmud“, Heinrich Laible, mit einem Anhange: Die thalmudischen Teste, mitgetheilt von Prof. D. Gustaf Dalman, zweite Auflage, Leipzig 1900, str. VI, 95 i 19. — Uwagi o Talmudzie p. „Einleitung in den Thalmud“, D. Herman L. Strack, dritte Auflage, Leipzig 1900, str. VI, 136. O zakazie „pisania“ p. str. 49 etc.
 Str. 79. List Plinjusza Młodszego p. C. Plini Caecili Secundi Epistularum Libri Novem etc.“, recensuit R. C. Kukula, Lipsiae MCMVIII, na str. 308 etc.
 Str. 81. „Die Annalen des Tacitus“, Schulausgabe von A. Draeger, II. B. 2. H., vierte verb. Aufl. Leipzig 1899, Buch XIV, XVI, na str. 82: quos per flagitia invisos vulgus Christianos appelabat. auctor nominis eius Christus Tiberio imperatore per Procuratorem Pontium Pilatum supplicio adfectus erat“. Cały ten ustąp ze względu na piękny język podałem w przekładzie Naruszewicza „Kaia Korneliusza Tacyta dzieła wszystkie“, Warszawa 1804, tom 2-gi, str. 255. Ciekawe też jest, dlaczego akurat zginął środek księgi piątej, gdzie Tacyt mógł był o Chrystusie wspomnieć i gdzie „dopełnienia“ jezuity Gabrjela Brotiera te wiekopomne głoszą słowa: „Piłat Pontski, któremu Cezar Judzką ziemię w rządy oddał, wrzaskliwemi nienawistnego żydostwa płocho strwożony głosami, Jezusa Chrystusa, zakonu nowego dawcę, złośliwie, bez dowodów oskarżonego, uznawszy sam niewinność,