mążpójścia kobietę a przytem ów przepowiadany Immanuel był niezawodnie synem Izajasza, który dwom innym synom swoim także pełne znaczenia imiona nadawał, porów. Riehm, „Handw. d. bibl. Altterth.“, pod „Immanuel“. O podobnem tłomaczeniu imienia Jezus p. „Des heiligen Irenäus Schrift zum Erweise der apostolischen Verktündigung, in armenischer Version entdeckt, herausgegeben und in das Deutsche übersetzt von Lic. Dr. Karapet Ter-Mekerttschian und Lic. Dr. Erwand Ter-Minassiantz“, Lipsk 1907, na str. 30.
Str. 128. Malvert o Agni i Agnus, „Science et religion”, str. 71. — Anna Peranna, Dupuis „Origine” I, 156 i III, 47 — 48. Porów. Riehm „Handw. d. bibl. Alterth.” pod wyrazem „Maria”. O gwieździe Sib-zianna, p. Winckler „Himmels- u. Weltenbild der Babylonier”, Lipsk 1903, na str. 45.
Str. 129. Alfeusz=Alpu, Zebedeusz=Zalbatanu, Tomasz=tuamu= bliźniak, p. Jeremias „Babylonisches im N. T.”, str. 92. O znaczeniu imion w mitologji p. Tylor „Cywilizacja pierwotna”, wedle skorowidza pod „imiona”. W t. I na str. 325 czytamy: „Dla Persa każde wielkie i starożytne zwaliska są dziełem bohaterskiego Antara; w Rosji, jak mówi Dr. Bastian, budowle z najrozmaitszych czasów przypisywane są Piotrowi Wielkiemu, tak jak w Hiszpanji Boabdilowi, lub Karolowi V. Inne ludy europejskie twierdzą, że stare budowle niezwykłych rozmiarów a szczególniej kamienne, znane obecnie pod nazwą zabytków przedhistorycznych, są dziełem djabła” etc. Jeżdżąc po Syrji przekonałem się, że wszystkie sławniejsze ruiny związane są z Salomonem a różne odciski stóp na skalach z Jezusem, co później niekiedy przenosi się na Mahometa. Tylor pisze dalej: „Widzimy, że najpierwotniejsza etnologja wyraża się zwykle mową przenośni, w której kraje i narody są uosobione a stosunki ich wzajemnie określone wyrazami, używanemi do określania stosunków ludzkich. To samo da się powiedzieć o ważnem świadectwie etnologji starożytnej, o spisie narodów w dziesiątym rozdziale Księgi Rodzaju” (str. 333). A wreszcie Tylor powiada, że rozbiór wszelkich tego rodzaju „imion” nie powinien kończyć się na „burzeniu”, gdyż stanowią one cenny materjał do badań.
Str. 131. Tablicę rodowodów Jezusa wedle ewangielji, ułożoną przez M. A. Walewską (hr. W.) w „Trzech rodowodach”, biorę z N. 9 i 10/11 „Kultury” z roku 1908. W rodowodzie Mateusza 3 X 44 = 42 i stąd luka przy liczbie 2. Liczba 42 jest święta, Egipt był podzielony na 42 okręgi, w sądzie nad umarłymi wedle wyobrażeń Egipcjan zasiadało 42 sędziów, nocne niebo u Babilończyków dzieliło się na 42 „hamusztu”, p. dr. A. Jeremias „Die Panbabylonisten”, str. 36. Szczegóły o zabyt-
