Strona:Andrzej Niemojewski - Bóg Jezus w świetle badań cudzych i własnych.djvu/65

 Tekst pierwotny Modlitwy Pańskiej był aremejski. Tak należy przypuszczać na tej podstawie, że ze wspólnego pnia z tą modlitwą pochodzący „Kaddisz” również po aramejsku był napisany a dlatego, że był to ówczesny język potoczny, zresztą Kaddisz powstał w Babilonji (Schulchan-Arukh, j. w. str. 257, uwaga 1).
 Żydowski „Kaddisz” wedle John’a Gregorie brzmi tak: „Ojcze nasz, któryś jest w niebie, bądź dla nas łaskaw, o Panie, Boże nasz: święć się imię twoje a niechaj sławione będzie twoje wspominanie wysoko na niebie i w dole na ziemi. Niechaj twoje królestwo panuje nad nami, teraz i zawsze. Święci mężowie dawniejszych czasów mówili: wybacz i daruj wszystkim ludziom, cokolwiek przeciwko nam uczynili. I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw od zła, albowiem twoje jest panowanie i władać masz w chwale zawsze i wiecznie”.
 We wspomnianym przez nas Szulchan-Aruchu jest wyłożona cała liturgja Kaddiszowa (str. 247 — 261). Modlitwę tę odmawia się w formie litanji a posiada ona kilka odmian; spotykamy się z „liturgją pełną”, „częściową”, „sierocą” i „rabiniczną”.
 Mniemano, że pojęcie Boga jako Ojca zjawia się dopiero w Nowym Testamencie. Że w Starym Zakonie Bóg jest PANEM a człowiek SŁUGĄ, gdy tymczasem rewolucja religijna Jezusa miała dawny stosunek zmienić w tym sensie, iż odtąd Bóg stał się OJCEM a człowiek SYNEM. Ale głębsze wczytanie się w teksty Starego Testamentu rozwiewa tę iluzję. Oto szereg przykładów:
 „Zatrwożą się od oblicza jego, ojca sierot i sędziego wdów” (Psalm LXVIII, 5 — 6).
 „Izali nie on ojciec twój, stwórca twój” (5 Mojż. XXXII, 6 u Wujka przekład całkiem zły, porów, u Cylkowa).
 „Bom się stał Izraelowi ojcem” (Jerem. XXXI, 9).
 „Ojcze mój, niech będzie probowan Hiob” (Hiob XXXIV, 36).
 „Panie Boże, ojcze i panie mojego życia” (Jez. Syr. XXIII, 4).
 Mniemano, że z Nowym Testamentem zjawia się pierwiastek miłosierdzia, którego nie było w Testamencie Starym, ujawniającym srogość Boga, nieznaną w Testamencie Nowym.