Strona:Antoni Abraham (1869-1923).djvu/17

zaufania, badających legitymacje uczestników (Gaz. Gd. nr. 71 z 14 czerwca 1913 r.).
 Oto kilka szczegółów z działalności społeczno-narodowej Abrahama z okresu przedwojennego. Jak bujną i żywiołową musiała być ta działalność, o tem świadczą procesy polityczne, których naliczono do r. 1914 aż 40. Wiele z nich umorzono wskutek służby wojskowej, do której Abraham został powołany.
 A przecież była to działalność na jednym tylko odcinku. Prócz wieców uświadamiających Abraham uprawia agitację przedwyborczą do sejmu pruskiego i parlamentu niemieckiego. Jednym z kandydatów, popieranych przez niego, jest R. Janta-Połczyński. Organizuje też zespoły teatralne i urządza z niemi w Oliwie oraz innych miejscowościach przedstawienia amatorskie.
 Nie na tem koniec. Chcąc bezpośrednio oddziaływać na lud, odbywa, jak już wspomniano, bezustanne piesze wędrówki po swej ukochanej ziemi kaszubskiej. To bawi w Swarzewie nad Bałtykiem, raptem czytamy, że zaszył się w Borach Tucholskich. „Ja, stary powsinoga — „zaczochrałem się”, mawia często o sobie. Z drogi wysyła listy anonimowe do „Gazety Gdańskiej” oraz do innych ludowych korespondentów, odpowiadających na jego pisma w tej samej gazecie. Pisze słabo, ale nie zraża się tem, ufając, że redakcja, co będzie trzeba, poprawi, zostawiając treść nietkniętą. Oryginalne są korespondencje tego naszego agitatora i dyplomaty ludowego, tego emisarjusza dobrowolnego, bo dają obraz jego zainteresowań i kierunku myśli oświatowej. Podpisuje się różnie: Antek z nad Bałtyku, Antek z pod kartuskich gór, Antek z Tucholskich Borów, Antek z pod Kaplicy Serca Jezusowego, Antek z pod pomnika Fryca, Antek z dużym różkiem i t. p. Poucza, nawołuje i oświeca zapomocą anegdot, przykładów i opowiadań, daje sprawozdania ze stanu oświatowego wsi i działalności towarzystw, to znów napomina, karcąc marnotrawstwo, ciemnotę, pijaństwo, gdzieindziej roztacza przed czytelnikiem historję miejsc cudownych na Kaszubach. Najznamienniejsze są jednak te ustępy, w których nawołuje do miłości ojczyzny, dodaje otuchy, zachęca do wytrwania w wierze i narodowości.