Strona:Antoni Lange - Dywan wschodni.djvu/75

Ta strona została uwierzytelniona.

Izrael jest to naród unius libri. Biblia zapewne nie ogarnia wszystkich rozgałęzień myśli, uczucia i pożądań ludzkości — ale ogarnia ich bardzo wiele, a streszcza je w sposób tak intensywny i przenikający, że dla wielu umysłów stanowić może wystarczającą karm duszy. Dla tego mogła ta księga na jakiś czas usunąć zprzed ludzkich oczu wszystkie niemal dzieła twórczego ducha Grecyi i Rzymu — i po wiek XVI — treść Biblii była główną i jedyną prawie kanwą rozważań Europy średniowiecznej. Wszystkie nowoczesne literatury europejskie zaczynają się od przekładów, opracowań, trawestacyj i innych przeróbek Biblii. W ten sposób księgi święte hebrajczyków weszły niejako w krew ludów europejskich; postaci na ich kartach wystawione uplastyczniły się do tego stopnia, że wydają się nam prawie jak istoty żywe, blizkie, znajome.
I poezya polska od samych początków swoich rozsnuła najpiękniejsze skarby swego języka na tle motywów, zaczerpniętych z Biblii. Pomijając próby dawniejsze, jedną z najwspanialszych pereł literatury polskiej jest Psałterz Dawidowy Jana Kochanowskiego. Po nim i Mikołaj Sęp Szarzyński i Kasper Miaskowski i Sta-