Wikiźródła

Strona:Archiwum Wróblewieckie - Zeszyt III (plik mały - 1 str. na 1str. pdf-u).pdf/115

Ta strona została przepisana.

  Starły się wojska pod Olkiennikami[1], potyczka była żwawa, przemogła jednakowoż strona związkowych. Sapiehowie, hetman W. [2][,] marszałek W.[3], podskarbi [4], ratowali się ucieczką, ale koniuszy litewski[5] Sapieha pojmany z półtora tysięcy jazdy i na słowo wzięty, zamordowany już po potyczce został[6].

 Poszła dalej zemsta. Szlachta stwierdziwszy swój związek, w postaci prawnej i niby najwyższej władzy, Sapiehów od urzędów, obywatelstwa i majątków odsądziła. W tym nieszczęśliwym stanie udali się Sapiehowie do króla, który czynił podczas dwóch sejmów następnych ile mógł do ułagodzenia umysłów przeciwnych, ale bardziej ufali Sapiehowie szczęściu Karola XII króla szwedzkiego, którego wzywali i oczekiwali pomocy. Zwycięstwo w owym właśnie czasie Karola XII nad Moskalami pod Narwą, nad saskim wojskiem nad Dźwiną zbliżało go do Polski. Wszedł do niej król szwedzki, a próżno zaręczeniem pokoju od prymasa błagany, nie obiecywał inaczej pokoju, tylko pod warunkiem zrzucenia Augusta z tronu. Zwoływa król polski sejm, ale i ten zerwany przez Paca dla nieotrzymanego urzędu marszałkowstwa nadwornego, ogołacał króla z wszelkich sposobów ratowania siebie i kraju, ułatwiał zaś wchód wojsku szwedzkiemu, którego Sapiehowie już przewodnikami byli. Nie chciał Karol przyjąć nawet poselstwa do niego od sejmujących z prośbami zesłanego, owszem prymasowi zwołanie szlachty na nową elekcję nakazywał.

  1. ↑ Przypis własny Wikiźródeł Bitwa pod Olkiennikami miała miejsce 2 XI 1700, toczyła się między zwolennikami Sapiehów z jednej strony a Paców, Ogińskich i Radziwiłłów z drugiej strony.
  2. ↑ Przypis własny Wikiźródeł  Kazimierz Jan Paweł Sapieha (ok. 1642-1720), hetman wielki litewski w latach 1683-1703, także wojewoda wileński w latach 1682-1703 i 1705-1720.
  3. ↑ Przypis własny Wikiźródeł Aleksander Paweł Sapieha (1672-1734), trzeci syn hetmana Kazimierza Jana Pawła Sapiehy; marszałek wielki litewski w latach 1698-1703.
  4. ↑ Przypis własny Wikiźródeł Benedykt Paweł Sapieha (-1707), młodszy brat hetmana Kazimierza Jana Pawła Sapiehy; podskarbi wielki litewski w latach 1676-1703 i 1705.
  5. ↑ Przypis własny Wikiźródeł Michał Franciszek Sapieha (1670-1700), drugi syn hetmana Kazimierza Jana Pawła Sapiehy; koniuszy litewski od 1690, zginął 19 XI 1700.
  6. ↑ Str. 87. [Zeszytu III „Archiwum Wróblewieckiego”] Po potyczce bowiem odwieziono go do Olkien[n]ik i tam osadzono w bernardyńskim klasztorze. W nocy jednak opadła szlachta klasztor, a nazajutrz rano wybito drzwi do celi więźnia i rozsiekano nieszczęśliwego Michała Sapiehę. [Objaśnienie: St. Kunasiewicza.]
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Archiwum_Wróblewieckie_-_Zeszyt_III_(plik_mały_-_1_str._na_1str._pdf-u).pdf/115&oldid=2787638”