tudinis [1]; gdy z Krakowa po zdradzie Wieniawskiego 1.200 kawaleryi narodowej polskiej rejterowało się na stronę cesarską do Ludwinowa, nie tylko gemajni, z koni i broni desarmowani [2], ale oficerów naszych bagaże i własne konie, na których siedzieli, Austryacy zabrali i w areszcie trzymali, gdyby jakowych jeńców w potyczce zdobytych, a potem piechotą pędzili aż do Sędziszowa, skąd przecie ich znużonych o chlebie i wodzie gnanych, jednych na Zamość, drugich na Dzików rozpuścili, a na instancję Moskwy dwór wiedeński Stanisława Potockiego, generała artylerii, Sołtyka, posła krakowskiego i innych kawalerów polskich, będących w Wiedniu, w areszt pobrał i przez niemały czas, właśnie gdyby jakowych kryminalistów więził.
Litwa zgromadziwszy ognistego wojska do 18.000, wraz z determinowanymi wolonterami i kosynierami eksercerowanymi, podzieliła takowe na pilnowanie rozległych granic. Ze Żmudzi wpadli do miasta Lipawy, Nitawy, i tam insurekcję w Kurlandyi uczynili, mając z Lipawy, wielkie subsydium pieniędzy i amunicji, komendy moskiewskie na Żmudzi i w Upitskim powiecie do zadziwienia gromiąc. Michał, miecznik Lit., gubernię Mińską nastraszył, wpadł do Dyneburgu i chciał Inflanty pobudzić, ale większość siły moskiewskiej nie dozwoliła wykonania tej imprezy, ze stratą musiał więc rejterować. Wilno dwa ataki wytrzymało od Moskwy, odpędziwszy onych ze znaczną klęską, ale za trzecim atakiem, między generałem Grabowskim i Chlewińskim, a na koniec Wielhorskim, o komendę wynikły spory; a nawet Wielhorski, mając przy sobie znaczną dywizyę, nie dał sukursu, a może też miedzy nimi intryga moskiewska ugniażdżała się tak, że przymuszono nasze wojska do cofnienia się z Wilna do Kowna z centralną komisyą. Moskale przedmieście Wileńskie spalili, z wielką tyranią pastwiąc się nad biednymi obywatelami, a same miasto Wilno oddało się na dyskrecyę [3] najezdników. W Kownie mający komendę nasz generał
