Strona:Arthur Schopenhauer - Psychologia miłości.djvu/29

Ta strona została uwierzytelniona.
23 
PSYCHOLOGIA MIŁOŚCI.

znajdują się też pod wpływem złudzenia w postaci rozkoszy osobistej.
Pod wpływem tego złudzenia ptak buduje gniazdo, owad szuka odpowiedniego miejsca dla jajek lub poluje na zdobycz, jemu samemu niepotrzebną, ale użyteczną dla przyszłych gąsiennic; nakoniec pszczoły, osy i mrówki, pod wpływem tegoż złudzenia, zajmują się budową swoich zdumiewających mieszkań i bardzo skomplikowanem gospodarstwem. Wszystkie te twory znajdują się w pewnem złudzeniu, które im nakazuje działać na korzyść gatunku w postaci interesu osobistego.
Oto, jak mi się zdaje, jedyne objaśnienie wewnętrznego, czysto podmiotowego procesu, leżącego w zasadzie wszystkich przejawów instynktu. Filozoficzny zaś proces instynktu objaśnić można rozmaicie. Ja objaśniam go w ten sposób: u zwierząt, obdarzonych w znacznym stopniu instynktem, jak np. u owadów, znajdujemy wielką przewagę systemu ganglinowego (sub-