Strona:Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu/295

masz, Leibnitz). Schopenhauer jest przeciwny temu znaczeniu pojęcia „absolutny“ (zob. II. str. 57), nazywając je „okazem gabinetowym dla profesorów od filozofii.“ Absolut jest dla niego tylko określeniem tego, „co z niczem nie jest związane“ — „Das An-nichts-geknüpft-sein“ (Neue Paral. § 96).

Bodziec — Anlass, 437, 461. — Także: pochop, pobudka, sposobność, (Veranlassung).

C.

Charakter — Charakter, 400, 402, 410.

 Charakter nabyty — erworbener Charakter. 429.
Charakter empiryczny — empirischer Charakter, 427.
Zob. empiryczny.
Charakter intelegibilny — intelligibler Charakter. 475.
Zob. intelegibilny.
 Czasem jest charakter równoznaczny z naturą (Natur — zob. to), gdy nie bierzemy jej w znaczeniu przyrody, lecz jako oznaczenie istoty rzeczy, czegoś jej przyrodzonego. 410, 417, 437. Określenie charakteru, charakteru nabytego, empirycznego i intelegibilnego podaje sam Schopenhauer na wymienionych miejscach. Ponieważ zaś, co do tych 2 ostatnich, powołuje się na Kanta, więc sądzę, że nie będzie od rzeczy przytoczyć tutaj odnośne ustępy z Kanta:

 Empirycznym charakterem człowieka jest ten, „dzięki któremu jego uczynki, jako zjawiska, stoją całkowicie w związku z innemi zjawiskami według określonych praw przyrody, zaś ze zjawisk tych, jako ich warunków, można je wyprowadzić.“ — Intelegibilnym charakterem podmiotu jest ten, „dzięki któremu podmiot jest wprawdzie przyczyną owych uczynków, jako zjawisk, który jednak sam nie podlega żadnym warunkom zmysłowości i sam nie jest zjawiskiem.“ — „Możnaby także pierwszy z nich nazwać charakterem takiej rzeczy w zjawisku, a drugi charakterem „rzeczy