Strona:Artur Schopenhauer - O wolności ludzkiej woli.djvu/85

Ta strona została przepisana.

και ποταμοι πληθωσιν, ανακλυζη δε θαλασσα, —
αγγελεω παριουσι, Μιδας οτι τηδε τεθαπται.[1]


(Dum fluit unda levis, sublimis nascitur arbor,
Dum sol exoriens et splendida luna relucet,
Dum fluvii labuntur, inundant littora fluctus,
Usque Midam viatori narro hic esse sepultum).[2]

12) Przytem zwracam uwagę, że podaję tu rozprawę tak, jak ją przesłałem, t. zn. nie skreśliłem nic, ani też nic nie zmieniłem: a nieliczne, krótkie i nieistotne przypiski, które dopisałem po wysłaniu, oznaczam krzyżykiem na początku i końcu każdego z nich, by zapobiedz wszelkim zarzutom i wybiegom.[3]
13) Do powyższego dodaje wyrok: „neque reapse hoc fundamentum sufficere evicit.“[4] Przeciwko temu występuję, powołując się na to, że mojego uzasadnienia etyki rzeczywiście i prawdziwie dowiodłem, ze ścisłością, zbliżającą się do matematycznej. W etyce było to tylko dzięki temu możliwą rzeczą i tylko dzięki temu poszło gładko, że wniknąłem w naturę ludzkiej woli głębiej, niż to dotychczas czyniono, że odsłoniłem i wydobyłem na światło dzienne trzy najwewnętrzniejsze jej sprężyny, z których [359.] wynikają wszystkie jej czyny.

14) Ba, ale w wyroku czytamy jeszcze: „quin ipse contra esse confiteri coactus est.“[5] Jeżeli to ma znaczyć, jakobym sam był uznał, że moje uzasadnienie etyki jest niewystarczające, to czytelnik zobaczy, że nie można tam znaleźć nawet śladu czegoś podobnego i że mi to nawet na myśl nie wpadło. Gdyby jednak ów frazes miał być może nawet przytykiem do tego, że powiedziałem w jednem miejscu, iż nie można wywodzić naganności seksualnych grze-

  1. W pierwszem wydaniu był ostatni wiersz opuszczony, w przypuszczeniu, że go sobie czytelnik uzupełni.
  2. „Póki lekka fala płynie, wysokopienne rodzi się drzewo,
    póki słońce wschodzi, księżyc promienny blaski na świat swe zsyła,
    póki rzeki płyną w dale, a odboisko tonie zraszają,
    póty wędrownikom prawię, że tutaj Midas, Król, pogrzebany.“
  3. Ma to znaczenie, o ile się odnosi do pierwszego wydania; w niniejszem opuszczono krzyżyki, gdyż przeszkadzają, tem bardziej, że teraz dodałem liczne nowe dopiski. Dlatego ten, kto chce poznać dokładnie rozprawę w tej formie, w jakiej ją przestałem Akademii, musi się zwrócić do I-go wydania.
  4. „I w samej rzeczy nie przeprowadził wystarczająco tej zasady.“
  5. „Zmuszony był przyznać, że sam ze sobą stoi w sprzeczności.“