Tom IV-V (2008-2010), s. 215-218
Leszek Jańczuk
Warszawskie Seminarium Teologiczne
W roku 332 (lub 331) Konstantyn Wielki polecił Euzebiuszowi z Cezarei przygotowanie pięćdziesięciu egzemplarzy Biblii na potrzeby Kościoła w Konstantynopolu. Fakt ten został opisany przez Euzebiusza w Vita Constantini (Życie Konstantyna), w księdze IV, rozdziałach 36-37 w następujący sposób:
- „Uznałem za stosowne wskazać Twojej Roztropności, abyś profesjonalnym kopistom, dobrze znającym się na sztuce, polecił przepisać na starannie przygotowanych pergaminach, w sposób czytelny i w poręcznej, przenośnej formie pięćdziesiąt kodeksów Świętych Pism, których przygotowanie i użytek uważasz za niezbędny dla nauczania Kościoła” (De vita Constantini, IV, 36)[1].
- „Uznałem za stosowne wskazać Twojej Roztropności, abyś profesjonalnym kopistom, dobrze znającym się na sztuce, polecił przepisać na starannie przygotowanych pergaminach, w sposób czytelny i w poręcznej, przenośnej formie pięćdziesiąt kodeksów Świętych Pism, których przygotowanie i użytek uważasz za niezbędny dla nauczania Kościoła” (De vita Constantini, IV, 36)[1].
Tekst ten jest jednoznaczny i nigdy nie budził wątpliwości natury interpretacyjnej. Jednak o wykonaniu tego polecenia wiemy tylko tyle: (...) εν πολυτελως ησκημενοις τευχεσι τρισσα και τετρασσα διαπεμψαντων ημων (De vita Constantini, IV, 37). W dostępnym dla polskiego czytelnika przekładzie T. Wnętrzak czytamy: „Wysłaliśmy mu kunsztownie i wspaniale ozdobione woluminy złożone z trzech albo czterech foliałów”[2]. Jest to jednak jeden z wielu sposobów, w jaki niejasny tekst Euzebiusza można interpretować.
Tekst Euzebiusza jest wyjątkowo niejasny ze względu na wieloznaczność terminu τευχος (naczynie, dzban, futerał na zwoje papirusowe; tom, księga, nawet kolumna tekstu) i dlatego jest na różne sposoby interpretowany. Możliwymi są następujące interpretacje tego tekstu:
- kodeksy zostały przygotowane w trzech, albo czterech tomach – tak interpretował Bernard Montfaucon;
- kodeksy zostały wysłane w trzech, albo czterech skrzyniach (naczyniach) – możliwość tę zasygnalizował F.A. Heinichen;
- kodeksy zostały zaaranżowane w foliałach po trzy lub cztery folios (podwójnych kart) – tak chciał Scrivener;
- tekst kodeksów jest pisany w trzech albo czterech kolumnach – tak chcieli Tischendorf, Gebhardt, Gregory, Lake;
- kodeksy były dostarczane w liczbie trzech lub czterech.
,_s._215.jpg&oldid=1822519){kind=link}