Strona:Benedykt Fuliński - Z historii naturalnej dzika.djvu/5

ną brwią. Ryj krążkowaty, posiada dwa otwory nozdrzowe, prowadzące do nadzwyczaj wydłużonej jamy nosowej, kryjącej w sobie silnie rozwinięte muszle nosowe, co świadczy o nadzwyczajnej czułości powonienia dzika.
 Na uzębienie dzika składa się 44 zębów, po 22 w każdej szczęce. Formuła zębowa przedstawia się następująco: w każdej szczęce występuje po 6 zębów siecznych, po 2 kły, po 8 zęb. przedtrzonowych i po 6 zęb. trzonowych. Zęby sieczne w górnej szczęce są osadzone bardziej pionowo, natomiast w dolnej prawie całkiem poziomo. Kły górne u podstawy grube i puste, są zwrócone ku górze i na swej przedniej powierzchni mocno ścierane przez kły dolne. Te ostatnie o przekroju trójkątnym wyrastają ponad ryj z boku. Są one o wiele dłuższe od górnych, silnie zagięte na boki i ku tyłowi oraz mocno osadzone w dolnej szczęce. Obie pary kłów pokrywa bardzo twarde szkliwo, starte na powierzchniach przylegających do siebie, dzięki czemu krawędzie powierzchniowe oraz końce kłów są nadzwyczaj ostre. Ponieważ kły dolne szybciej rosną od kłów górnych, stają się z czasem od nich o wiele dłuższe. Zęby przedtrzonowe i trzonowe posiadają nierówne powierzchnie o licznych sęczkach, dzięki którym zwierzę może miażdżyć wszelkie roślinne i zwierzęce pokarmy.
 Ciało dzika pokryte jest grubą skórą, dochodzącą na karku do 2 cm grubości. Ścieńcza się ona ku spodowi ciała, a na zgięciach i za uszami jest bardzo cienką, a nawet delikatną. W skórze występują gruczoły potowe, wydzielające silną i przenikliwą woń, którą można wyczuć już z pewnej odległości. Stąd też mięso dzika pozostawione dłuższy czas w skórze, nabiera niemiłego zapachu. Ze skóry wyrastają włosy w postaci grubej szczeci, najdłuższej na karku i na przedniej części grzbietu, krótszej na reszcie ciała. Obok szczeciny na porę zimową wyrasta ze skóry kędzierzawy, bardzo gęsty włos wełnisty. U starych dzików szczeć na karku wyrasta do 18 cm długości i dzięki mięśniom podskórnym może się jeżyć. Zjeżona na karku szczeć robi dzika wyższym niż jest w istocie. W zimie włos szczeciowy do ⅚ swej długości od nasady czarny, na końcach rudawo-szary, przechodzi w pędzelek o 5—6 szczecinek. Włos wełnisty jest koloru płowego. Ogólna barwa owłosienia dzika przedstawia się różnie, zależnie od pór roku. W zimie wskutek silnego rozwoju włosów wełnistych wystaje tylko mała część włosów szczeciniastych na czarno zabarwiona. A ponieważ szczecinki formujące pędzelek są rudawe, ogólna barwa zwierzęcia nabiera odcienia rudawo-