Strona:Bolesław Limanowski - Komuniści.djvu/110

Ta strona została przepisana.

Płomienna wyobraźnia młodego Tomasza zanurzyła się do samej głębi toni tajemnic i cudów. W czasie swego nowicyjatu w Stillo[1] skorzystał, jak powiadają, ze spotkania się z rabinem i obeznał się z zasadami nauki kabalistycznej. Magija[2] i astrologija[3] stały się przedmiotem jego badań, a szczególnie ta ostatnia była ulubioną jego nauką, z której czerpał przekonanie o swojem posłannictwie, i która z tego względu ważny wpływ wywarła na losy jego życia.

  1. Tennemann powiada, że Campanella odbywał nowicyjat w Cosenza. W rzeczach jednak wątpliwych dotyczących biografii tego filozofa męczennika trzymam się zdania Ludwiki Colet, jako więcej oczytanej z dziełami dotyczącemi jego życia.
  2. Dzieło jego o magii nosi tytuł: De sensu rerum et magia, libri IV mirabilis occultae philosophie, ubi demonstratur mundum esse Dei vivam statuam, beneque cognoscentem, omnesque illius partes, partiumque particulas sensu donatas esse alias clariori, alias obscuriori, quantum sufficit ipsarum conservationi, ac totius in quo consentiunt, et fere omnium naturae arcanorum rationes aperiuntur. Francofurt. 1620.
  3. Dzieło jego o astrologii: Astrologicorum libri sex, in quibus astrologia, omni superstitione arabum et Judaeorum eliminata, physiologiae tractatur, secundum sacras scripturas et doctrinam sancti Thomae et Alberti et summorum theologorum, ita ut absque suspicione mala in Ecclesia Dei multa cum utilitate legi possit Lugduni 1629. Dzieło to wyszło powtórnie w Frankfurcie w 1630 i zawiera dodatek: de fato siderali vitando. Campanella był tego przekonania, że ciała niebieskie są to istoty żywe i obdarzone rozumem, uczuciem i wolą. Są to istoty silniejsze i rozumniejsze od człowieka. (Zmiany, jakie zachodzą w życiu gwiazd, odwzorowują się w życiu oddzielnego człowieka i całej ludzkości. W Państwie Słonecznem Campanella wypowiada zdanie, — że wszelkie odkrycia, jakiemi społeczność europejska odznaczyła się na początku wieków nowożytnych, były skutkiem wpływu księżyca (Luna) i marsa, gdy nastąpiło połączenie się ich wielkie w trójkącie raka. Campanella wróżył nawet z gwiazd o przyszłości. W Fragmentes historiques Racine’a znajduje się horoskop ułożony przez Campanellę dla delfina, późniejszego Ludwika XIV. „Konstelacyja delfina, powiada nasz astrolog, — składa się z 9. gwiazd, 9. muz, jak mniemają astrologowie, otoczona Orłem — wielkim gienijuszem, Pegazem — potęgą w jeździe, Strzelcem — piechota, Wodnikiem, — potęga na morzu, Łabędziem — poeci, historycy, którzy go opiewać będą. Delfin dotyka równika — sprawiedliwość. Urodził się w niedzielę — dzień Słońca. (Ad solis instar, beaturus suo calore ac lumine Galliam Galliaeque amicos. Iam nonam nutricem sugit: aufugiunt omnes quod mammas earum male tractet. 1. stycznia 1639 r.) (Oeuvres complètes de Racine, T. IV.. str. 119). Jak słońce uszczęśliwi delfin ciepłem swojem i światłem Fracyją i przyjaciół Francyji. Ssie dziewiątą już mamkę: uciekają wszystkie, ponieważ kaleczy im cycki.