Strona:Bolesław Prus - Kroniki 1875-1878.djvu/319

 Cel rozporządzenia jest widoczny: oto komitet sanitarny pragnie dowiedzieć się, jakie mianowicie choroby powodują tak ogromną śmiertelność w mieście? To pytanie główne, obejmuje mnóstwo podrzędnych a nie mniej ciekawych i tak: Dlaczego n. p. w parafii Ś-go Aleksandra, leżącej w najładniejszej części miasta, umiera przeszło dwa razy więcej osób niż w parafii Ś-go Jana (Stare Miasto), a przeszło trzy razy więcej, niż w parafii Ś-go Krzyża?... Dlaczego wyznawców starego zakonu umiera znowu trzy razy więcej w cyrkule 12-tym niż w 2-gim lub 4-tym? Dlaczego wreszcie między wyznawcami starego zakonu przeciętna śmiertelność jest mniejszą niż między chrześcijanami, choć w niektórych dzielnicach i latach (n. p. cyrkuł 12, rok 1873) śmiertelność ta była istotnie przerażającą, nawet przy uwzględnieniu miejscowych stosunków sanitarnych?
 Widzimy więc, że oględność komitetu ma bardzo poważne pobudki: gdyby bowiem zbadane zostały choroby panujące w mieście, łatwiej wówczas dałyby się odkryć ich przyczyny a może nawet i jakieś ogólniejsze środki zaradcze. Jeżeli jednak cel komitetu jest niewątpliwie dobry, droga którą obrał dla osiągnięcia go, przedstawia wiele niedogodności. I tak:
 1. Oględziny pośmiertne, dokonane przez lekarza na zmarłym, który się nie leczył, bardzo wątpliwe światło rzucają na naturę choroby; choć z drugiej strony zdarzą się wypadki, w których dyagnoza nie przedstawi trudności nawet dla osób