Strona:Bolesław Raczyński - Teorya muzyki.djvu/21

Ta strona została uwierzytelniona.

Wysokość brzmienia, zależna jest od ilości drgnień w sekundzie.
Ucho rozróżnia między 30, a 4.000 drgnień w sekundzie.
Od kształtu i rodzaju drgającego ciała, zależna jest barwa tonu.
Siła brzmienia zawisła od szerokości wachnień (amplituda).
Za zasadniczy dźwięk przyjęto ton »a«.
Według »a« stroi się instrumenta smyczkowe (nazwa kamerton od strojenia instr. smycz., które służą do wykonywania utworów kameralnych).
Wysokość tonu »a« oznaczono na 870 wachnień w sekundzie.
Następujące tony od »a« (w górę) nazywamy: b, c, d, e, f, g. Ósmy ton od »a« nazywa się też »a«; ósmy od »b« — b. i t. d.
Co ośm tonów nazwy powtarzają się (oktawa).
Szereg wymienionych ośmiu tonów nazywa się gamą.
Poszczególne tony stopniami gamy.
Ton »b« pisano dawniej dwojako.
Niższe »b« (b rotundum) oznaczano przez znak ♭ (b-molle), »b« wyższe (dzisiaj h) znaczono ♮ (b durum) ze znaku ♮ (b durum), powstał kasownik ♮.
Ton »c« uważamy dziś jako początkowy, systemu tonalnego: c, d, e, f, g, a, h.
Tony te najłatwiej wyszukać na fortepianie.
Klawiatury mamy dwie: białą i czarną.
Biała leży niżej od czarnej.
Czarna składa się z grup po dwa i po trzy klawisze. Klawisz biały na lewo od grupy czarnej dwuklawiszowej oznacza ton »c«. Biały klawisz na lewo od grupy czarnej trójklawiszowej ton »f«.
Na klawiaturze jest ośm »c« i siedm »f«; »c«, które znajduje się w środku klawiatury nad zamkiem do zamykania fortp. lub pod napisem firmy, nazywa się razkreślone »c«, albo , c’, c¹.
Następne tony aż do najbliższego tonu c w prawo, tworzą razkreśloną oktawę (c¹, d¹, e¹, f¹, g¹, a¹, h¹)