Strona:Bolesław Raczyński - Teorya muzyki.djvu/59

Ta strona została uwierzytelniona.



ROZDZIAŁ VI.
O takcie i rytmie.

Nuty zamknięte w systemie pięciolinijnym, dwiema liniami pionowemi stanowią takt.
Taktem nazwano równy podział czasu.
Ponieważ takt ma ściśle określoną ilość jednostek czasu, musi być wygrana w tym samym czasie taka ilość nut, jaką dany takt zawiera.
Takty znaczymy na początku utworu (zaraz za kluczem) znakami liczbowymi.
Rozróżniamy trzy kategorye taktu:
1. Takt dwuczęściowy.
2.»trzyczęściowy.
3.»składany (dwu i trzyczęściowy).
ad 1. Takt dwuczęściowy i dwukrotnie dwuczęściowy:
2/2 = , 2/4, 6/16, 6/8, 6/4. Dwukrotnie dwucz.: 4/16, 4/8,
4/4 = , 4/2, 12/16, 12/8, 12/4.
ad 2. Trzyczęściowy: 3/16, 3/8, 3/4, 3/2, Trzy razy trzycz.: 9/16, 9/8, 9/4.
ad 3. Takty składane: 5/8 = 2/8 + 3/8, 5/4 = 2/4 + 3/4, 7/8 = 3/8 + 4/8, 7/4 = 3/4 + 4/4.
Rozróżniamy słabe i mocne części taktów.
W takcie dwuczęściowym jest zazwyczaj część pierwsza mocną — druga słabą w takcie złożonym dwuczęściowym 1 i 3