Strona:Bolesław Raczyński - Teorya muzyki.djvu/60

Ta strona została uwierzytelniona.

W takcie trzyczęściowym, mocną jest część pierwsza: Synkopa (złączenie) wymaga przełożenia akcentu na słabej nucie:

Rytm powstaje przez kolejne następstwo krótszych i dłuższych wartości nut, zawartych w takcie.
Poczucie rytmu jest wrodzone.
Utwór muzyczny, poprawnie pod względem metrycznym napisany, nie wskazuje w jakiem tempie grać go należy.
Określenie »prędko«, lub »powoli« nie normuje dokładnie tempa.
J. N. Mälzl (r. 1816) sporządził wahadło zegarowe które nazwał metronomem. Wahadełko metronomu da się ustawiać na różną szybkość wahań (na podziałkę). Na nagłówku kompozycyi znajdują się napisy n. p. M. M. = 120, to znaczy, według M. (etronomu) M (elcla) należy w 1 minucie wygrać 120 ćwierci. Metronom podaje początkową szybkość. Całego utworu niepodobna grać z metronomem. Prócz metronomu oznaczamy tempa słowami języka włoskiego.
Powoli = lento.
Chodząco = andante.
Szybko = allegro.
Obok tych trzech zasadniczych nazw mamy liczne bliższe określenia tempa muzycznego.
Najczęściej używane określenia:
Lento, grave, largo = bardzo wolno.
Adgio = powoli.
Andante = wolnym krokiem.
Moderato = umiarkowanie.
Allegretto, allegro moderato = nieco prędzej.
Allegro, aminato = prędko.
Presto, prestissimo = bardzo prędko.
Bliższe określenia do podanych nazw:
Assai = bardzo (n. p. allegro assai, adagio assai).
Molto, di molto = bardzo.
Non troppo, ma non troppo = nie nadto.
Con fuoco = ogniście.