Strona:Bronisław Malinowski - Wierzenia pierwotne i formy ustroju społecznego.pdf/153

Ta strona została przepisana.

siada ową tajemniczą potęgę mana t. j. samą istotę, treść świętości czy religijności, wszystko to jest tabu^[1].

Ale najogólniejszą i najbardziej rozpowszechnioną formą tabu, jest tabu pokarmowe. Występuje ono we wszystkich prawie ceremoniach relijnych i odgrywa rolę przy wszystkich nieledwie funkcyach społecznych u ludów pierwotnych. I tak ceremonie związane z chwilami krytycznemi życia ludzkiego (dojście do dojrzałości, małżeństwo, przejście z jednej klasy wieku do drugiej, różne okresy w życiu kobiety i t. p.) są połączone z mniej lub więcej długimi postami. Dalej wszystkie prawie formy ugrupowawania społecznego są określone zakazami i przepisami religijnymi. Przedewszystkiem więc zasadniczy podział na płeć, który w ugrupowaniu ludzi pierwotnych odgrywa rolę bardzo ważną, wyraża się w formie niezliczonych tabu, odpowiadających płci, w których dany pokarm dozwolony jest tylko mężczyznom lub tylko kobietom^[2].

↑ Najobszerniejszy zbiór taktów, odnoszących się do tabu, znajduje się w 2-giej części wielkiego dzieła Prazera „Golden Bough“. „Taboo and The Parils of the Soul“. Grupuje on tabu według następujących punktów: Rozdział III. Akty tabu. Rodz. IV. Osoby tabu, Rozdz V. Rzeczy tabu. Na przeszło 300 stronnicach zebrana jest niesłychana ilość przykładów z pośród różnych ludów i społeczeństw, ale akty te są bardzo niedołężnie ujęte w ramy teoretyczne. Parę uwag ogólnych, znacznie głębszych, znajduje się w dziele Robertsona Smith’a „Religion of the Semits“ passim; vide Index sub taboo. Wyborne i niezmiernie zajmująco ujęte pojęcie tabu płciowego, daje Crawley w „Mystic Rose“. Jest tam też bardzo dobrze podana ogólna teorya tabu. Rozdz. II—IX. Patrz także Journal Anthrop. Institut. str 116 — 219 i 430. „Tabu przy ceremoniach Inicyacyi“, vide Hutton Webster „Primitive Secret Societies“, oraz wyraz tabu w Encyclopedia Brittannica wyd. X i bibliografia tam umieszczona.
↑ Crawley op. cit. str. 33—58, gdzie oprócz wielu przykładów, czytelnik znajdzie świetną teoryę przedmiotu. Por. także cytow. dzieło Prazera („Taboo“), rozdz. IV. „Taboed persons“.

[1] Najobszerniejszy zbiór taktów, odnoszących się do tabu, znajduje się w 2-giej części wielkiego dzieła Prazera „Golden Bough“. „Taboo and The Parils of the Soul“. Grupuje on tabu według następujących punktów: Rozdział III. Akty tabu. Rodz. IV. Osoby tabu, Rozdz V. Rzeczy tabu. Na przeszło 300 stronnicach zebrana jest niesłychana ilość przykładów z pośród różnych ludów i społeczeństw, ale akty te są bardzo niedołężnie ujęte w ramy teoretyczne. Parę uwag ogólnych, znacznie głębszych, znajduje się w dziele Robertsona Smith’a „Religion of the Semits“ passim; vide Index sub taboo. Wyborne i niezmiernie zajmująco ujęte pojęcie tabu płciowego, daje Crawley w „Mystic Rose“. Jest tam też bardzo dobrze podana ogólna teorya tabu. Rozdz. II—IX. Patrz także Journal Anthrop. Institut. str 116 — 219 i 430. „Tabu przy ceremoniach Inicyacyi“, vide Hutton Webster „Primitive Secret Societies“, oraz wyraz tabu w Encyclopedia Brittannica wyd. X i bibliografia tam umieszczona.

[2] Crawley op. cit. str. 33—58, gdzie oprócz wielu przykładów, czytelnik znajdzie świetną teoryę przedmiotu. Por. także cytow. dzieło Prazera („Taboo“), rozdz. IV. „Taboed persons“.

[1]

[2]