piecach, jest to kwestya bardzo ważna, i rzec można, że zła cegła, u nas przeważnie otrzymywana jest skutkiem złego palenia. Stanowczo powinniśmy już raz na zawsze zapomnieć o tych piecach z surówki, co to chcemy jednocześnie mieć wszystko razem: sklepienia, na których wypala się cegła, samą cegłę wypaloną i pokrycie pieca, a w rezultacie otrzymujemy nic — prócz gruzu i zawodu. Piec, żeby był dobry, a właściwie żeby dawał dobry rezultat, powinien mieć od 2-ch do 3-ch komór, o stałych, z dobrej ogniotrwałej cegły złożonych sklepieniach, o dobrych mocnych ścianach i dobrym kominie. Mając taki piec, będziemy w rezultacie mieli dobrą cegłę, oszczędność w opale i możność wypalenia znacznej ilości cegieł w ciągu lata. Nasz kraj bezwarunkowo jest za ubogi w cegielnie i powinien ich mieć tyle, by tysiąc cegły nie kosztowało 18—20 rb., jak to obecnie jest prawie wszędzie (prócz Poznańskiego), a powinno być 10—11 rb., jak to właśnie w Księstwie ma miejsce. Do tego łatwo można byłoby dojść właśnie przez stawianie racyonalnych pieców i umiejętnem, t. j. oszczędnem paleniem, Zasadnicze rozmiary cegieł w państwie Rosyjskim są 6 w. dług., 3 w. szer., 1½ w. grub.; w Królestwie, Galicyi i Ks. Poznańskiem 30 cm. dł., 15 szer. i 7½ cm. grub. Rozmiary te w cegielniach miejskich są bardzo przestrzegane; zaś w prywatnych, szczególnie po większych dobrach, są bardzo dowolne, zazwyczaj są one mniejsze.
Siostrzycą cegły — jest dachówka — najwspanialszy materyał do krycia dachów — bo i piękny i wieczny. Dachówka, bez względu na to, z czego jest zrobiona, powinna być równa i gładka i nie zawierać ani rys, ani pęknieć. Dachówka ceglana powinna być jednokolorowa, w tym celu wypala się ją równo i silnie. Do wyrobu dachówek wymaga się, jako do wyrobu delikatniejszego, najlepszej gliny, t. j. więcej tłustej, ale zarazem czystszej gliny, Maszyny i piece do wypalania są bardzo zbliżone do zwykłych; odznaczają się tylko tem, że maszyny wywierają większe ciśnienia, a piece są niższe, ponieważ nie można surowych dachówek układać na sobie tyle, co cegieł. Kształty dachówek są dwojakie: gładkie, — tak zwane szwajcarskie i wtłaczane, — marsylskie. W ostatnich czasach, idąc za przykładem Pomorza, u nas rozwinęło się zamiłowanie do fabrykacyi dachówek z cementu i piasku. Jest to najgorliwiej polecana produkcya, tam gdzie jest dobry, ostry zwirowaty piasek, niedroga dostawa cementu i dostateczna ilość wody. Pokrewne z cegłą i dachówką cementową — są bloki, wyrabiane z betonu, t.j. mieszaniny cementu z piaskiem.
Beton jest to mieszanina cementu z piaskiem i żwirem lub skabrem. Wzajemną ilość części składowych bierze się co do objętości. Mocny beton otrzymamy przy użyciu 1 części cementu na 2½ części piasku i 4 części żwiru. Bardzo naturalnie, że im piasek jest czystszy i więcej ostrokańciasty, tem lepszy bę-
