dzie beton. Z drugiej strony cement powinien być pulchny, a obecność w cemencie grudek cementu daje dowód, iż cement jest zwietrzały i beton, z takiej mieszaniny otrzymany, będzie słaby. Żwir musi być przepłukany. Dla przygotowania betonu należy najsamprzód suchy piasek dokładnie zmieszać z cementem, a dopiero mieszaninę rozsypać, tworząc kopczyk lub grzędę. W środku robi się zagłębienie lub kraterek, i dopiero w te zagłębienia wsypuje się żwir, zwilżony wodą; mieszaninę przerzuca się łopatami, polewając wodą tak, aby masa była należycie mokra. Taką mieszaninę trzeba przynajmniej ze trzy razy łopatami przerzucić, by otrzymać jednorodną masę, bo chodzi o to, by każda cząstka żwiru była dokładnie oblepiona mieszaniną cementu i piasku i dopiero tak przygotowana mieszanina, rozumie się w tej lub innej proporcyi swego zmieszania, używa się do tej lub innej roboty. Gdy o zrobienie stropów, balkonów, fundamentów pod zwykłe budynki, to należy tyle tylko przygotować betonu, by go nie pozostawało powyżej zapotrzebowania na daną robotę lub tylko tyle, ile jest się w stanie zaraz wyrobić, albowiem przygotowany beton nie powinien być dłużej na powietrzu, jak 1—2 godzin. Po dłuższym czasie już następuje wiązanie cementu, i jak wspomnieliśmy, każda cząsteczka żwiru już będzie stanowiła osobną jednostkę betonową, lecz razem z innemi już nie będzie miała mocy należycie spoić się i wytworzyć jednolitej masy betonu.
1.jpg)
Betonit—pustak jenokanałowy.
2.jpg)
Pustak dwukanałowy.
Do wyrobu pustaków należy brać najlepszy cement, zupełnie czysty piasek i szaber, żwir lub żuzel, w stosunku 1 cz. cementu, 4 części piasku i 6 żwiru lub szabru. Zewnętrzna strona pustaka, przeznaczonego na licówkę, powinna być z czystej zaprawy cementowej.
Te, tak zwane betonity lub pustaki (Rys. 4, 5, 6), mają dużo dobrych stron, lecz mają i swoje liczne ujemne, — zresztą, jak każda rzecz na świecie.
Dodatniemi stronami pustaków są: cienkość murów, ponieważ, puste przestrzenie wewnątrz pustaków, tworząc cieplną izolacyę powietrzną, pozwalają oszczędzać na grubości murów, — szybkości murowania, no i łatwości wyrobu. Ujemnemi stronami są: wykonanie łęków, tynków ścian zewnętrznych, a najważniejsze — dobre przygotowanie samych pustaków i należyte ułożenie ich w murze.
Nieodpowiedni piasek, za małe zwilżenie, zwietrzałość cementu, wszystko to bardzo ważne są czynniki przy wyrabianiu pustaków. Wyrób pustaków bezwarunkowo wymaga wiadomości technicznych i pierwszy—lepszy, nie mając wprawy i odpowiedniego przygotowania praktycznego do tej fabrykacyi, jeżeli nie chce grosza zmarnować sam do wyrobu pustaków brać się nie powinien. Za budową z pustaków naj-
