Strona:Cecylja Niewiadomska-Królowa Jadwiga.djvu/08

 Ażeby jednak jasno i wyraźnie z mroków przeszłości wystąpiła ku nam ta świetlana lecz ludzka postać, musimy zastanowić się poważnie nad każdą prawie chwilą krótkiego jej życia.
 A więc — kto jest Jadwiga? i skąd węgierska królewna wzięła się na polskim tronie?
 Sięgnijmy myślą w przeszłość, aż do jej pradziadka. Mężny, wielki skupiciel poszarpanej Polski, król Władysław Łokietek, zostawił dwoje dzieci: syna Kazimierza Wielkiego i córkę Elżbietę, oddaną w małżeństwo królowi węgierskiemu, znanemu w historji pod imieniem Karola Roberta.
 Karol Robert pochodził z dynastji monarchów francuskich, z linji Andegaweńskiej, oddawna panującej w Neapolu. Należał on do najrozumniejszych i najoświeceńszych władców swojego czasu w Europie, a potęgą żadnemu z nich nie ustępował. Na dworze jego kwitła kultura Zachodu tak w naukach jak w obyczajach, a niepospolity umysł samego króla podnosił jej blask i znaczenie.
 Żona jego, córka Łokietka Elżbieta, chociaż skromniejsze w Polsce otrzymała wychowanie, obdarzona bystrem pojęciem, prędko przyswoiła sobie wykwintniejsze zwyczaje dworu węgierskiego, a zdolna i rozumna, pozyskała całe zaufanie męża i dzieliła z nim nieraz trudy władzy.
 Ponieważ rodzeństwo kochało się bardzo, młody Kazimierz niemało czasu spędzał na dworze ukochanej siostry i niemałą odnosił stąd korzyść. Dzięki szkole, jaką tam przebył i nabytym tam wiadomościom, był pierwszym wykształconym królem polskim, i posiadał dość gruntowne wiadomości o krajach i narodach Europy, sztuce rządzenia, kulturze zachodniej. Widząc na dworze siostry rozkwit tej kultury, radby ten posiew przenieść i do Polski, która podlegała jej wprawdzie od wieków, ale pod wpływem najazdów tatarskich i wewnętrznych zamieszek często zmuszona