Strona:Charlotte Brontë - Dziwne losy Jane Eyre.pdf/9

i Marja zmarły po kilku miesiącach. Marja była podobno niezwykle zdolna — Karolina kochała ją głęboko. Zużyła jej postać i śmierć do epizodu Heleny Burns w pierwszej części Jane Eyre, gdyż Lowood jest to właśnie nieszczęsne Cowan Bridge. Zarzucano jej przesadę w traktowaniu tego tematu. Ale czyż artysta nie ma prawa oddać przeżycia swego w całej pełni? A niezawodnie było ono tak bolesne, jak epizod szkolny w życiu Jane. Zresztą w owym czasie powstawanie podobnych dalszych zakładów nie było wykluczone i Karolina Brontë stawała tu w obronie dziewcząt pokrzywdzonych w imię dobrej woli i pożytku społecznego. Postawiła się na miejscu sieroty, nie mającej opiekuńczego domu, zrozumiała, jak ciężką musiała być udręka takiej duszyczki, skoro cierpiała tak wiele, ona, która przecież miała możność powrotu do własnego domu.
 Teraz właśnie przyjął ją ten dom ukochany zpowrotem. Pięć lat, do roku 1830, rodzeństwo spędza razem. Po południu urządzają przedstawienia i piszą powieści. Dochowały się kajeciki Karoliny, wypełnione drobnem pismem, zawierające całe cykle powieści, systemem Balzaka, który właśnie zaczynał swoją Komedję ludzką (Karolina naturalnie nie wiedziała wtedy nic o nim, a nie znała go i potem), systemem niejako przez nią przeczuwanym, toczące się koło jednych i tych samych postaci. Po r. 1830 znowu szkoła. Jest to pensja panny Wooler w Roe Head. Epizod to pełen znaczenia dla twórczości Karoliny. Krajobraz z Roe Head jest tłem powieści Shirley; zasadniczy motyw tej powieści, sabotaż z 1812-13, jest bezpośrednio związany z tą okolicą; opowiadała o tem na tle swoich wspomnień miss Wooler. Ważniejsze od motywów literackich były przyjaźnie. Jedna z przyjaciółek, Mary Taylor, wprowadza Karolinę do swej rodziny i ta rodzina, pod nazwiskiem Yorków, znajdzie się w Shirleyu jako typowa dla tamtych okolic rodzina średnio-ziemiańska, zainteresowana w uprzemysłowieniu kraju, szczegół dla okresu Karoliny Brontë bardzo żywotny. Druga przyjaciółka, Ellen Nussey,